Wat betekent de nieuwe franchisewet voor mij?

Na jaren van overleg is er eindelijk een wet gekomen die de relatie tussen franchisegevers en franchisenemers regelt. U zult er ongetwijfeld van gehoord hebben. De franchisewet gaat grotendeels in per 1 januari 2021, maar wat betekent dat nu precies?

3 fases

De nieuwe franchisewet zegt iets over 3 fases in de franchiserelatie en begint daarom bij de precontractuele fase. Vervolgens zijn er regels die gelden ten tijde van het lopen van het franchisecontract. Ten slotte zegt de wet iets over de tijd na afloop van het contract.

Voorfase

De voorfase of precontractuele fase is het moment waarin belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. Wanneer er met verkeerde verwachtingen een winkel wordt begonnen of overgenomen zal dit waarschijnlijk wederzijds tot een vervelende franchiserelatie leiden. Daarom moeten zowel franchisegever en -nemer elkaar informatie verschaffen over hun positie. Franchisegever dient daarbij informatie te geven over zijn financiële positie, gegevens met betrekking tot de beoogde locatie van de franchiseonderneming of een vergelijkbaar geachte onderneming; over het te voeren overleg; in hoeverre franchisegever kan concurreren met franchisenemer en in hoeverre franchisenemer kan beschikken over omzet gerelateerde gegevens die hem betreffen.

Voor het sluiten van de overeenkomst krijgt franchisenemer ook een periode van vier weken bedenktijd. In die tijd mag de overeenkomst alleen worden gewijzigd in het voordeel van franchisenemer. In die periode mogen ook geen andere overeenkomsten worden gesloten die onlosmakelijk met de franchiseovereenkomst zijn verbonden; ook mag franchisenemer niet worden aangezet tot het doen van investeringen. Kortom, het onder druk zetten is uit den boze.

Waarschijnlijk heeft u als ondernemer momenteel niets aan deze nieuwe regels, want u heeft al een bestaande winkel draaien. Wanneer u een nieuwe overeenkomst aangaat dan zijn deze regels wel van belang. De bepalingen over de vier weken (bedenktijd) zijn echter niet van toepassing als het gaat om een nieuw contract tussen dezelfde partijen. Franchisenemers worden door de nieuwe regels beschermd, maar tegelijkertijd ook gewaarschuwd: Een beoogd franchisenemer moet maatregelen treffen zodat hij niet op basis van een verkeerde vooronderstelling een overeenkomst sluit.

Tijdens het lopende franchisecontract

Wanneer de franchiseovereenkomst eenmaal is gestart of al loopt dan is de voorfase niet meer van belang. Er gelden dan wel andere regels, met name informatieplichten. Zo dient franchisegever tijdig aan te geven als hij de overeenkomst wil aanpassen, investeringen van franchisegever verlangt, of wil starten met een afgeleide formule. Ook informeert franchisegever in hoeverre de fee de kosten dekt waarvoor de fee is bedoeld.

Naast deze informatieplichten is het wettelijk vastgelegd dat franchisegever bijstand of commerciële en technische ondersteuning is verschuldigd aan franchisenemer. Een ondernemer kan ook zelf aangegeven dat hij ergens hulp bij wil. Zeker in dit jaar met het coronavirus is het heel belangrijk gebleken dat franchisegevers en –nemers samen optrekken en elkaar helpen. En dus niet iedere ondernemer zelf het wiel moet uitvinden.

2023

Een heikel punt in de totstandkoming van de wet is geweest dat franchisegevers niet zonder overleg bepaalde wijzigingen mogen doorvoeren. Er is straks instemming nodig van een meerderheid van de franchisenemers, waaronder de ondernemers die door de wijziging geraakt worden. Het gaat dan om wijzigingen die een investering van franchisenemer verlangt of kosten met zich brengt of van een voornemen tot het opzetten van een afgeleide formule. Dit verbod geldt wel al ten tijde van de franchiseovereenkomst, maar bepaling gaat voor bestaande overeenkomsten pas in per januari 2023.

Waarschijnlijk zit voor serieuze ondernemers, die niet blindelings in een franchiseformule stappen, hier de meeste winst van de nieuwe wet. Het is ook deze bepaling die franchisegevers echt beperkt, maar wel een beperking die voor bestaande contracten dus nog even op zich laat wachten.

De fase na afloop

Als het franchisecontract gaat aflopen zijn er nog twee dingen uit de wet van belang. Het non-concurrentiebeding en de bepaling omtrent goodwill. Al in het contract moet het een en ander worden opgenomen omtrent goodwill, zodat daar niet achteraf discussie over kan ontstaan. Daarnaast worden er eisen gesteld aan het non-concurrentiebeding, zoals dat duidelijk moet worden gemaakt waar het op ziet en waarom de concurrentiebeperking nodig is. Het beding mag niet langer duren dan een jaar en het bereik van het beding mag niet groter zijn dan het gebied waarbinnen de franchiseformule nu op basis van de franchiseovereenkomst wordt geëxploiteerd. Ook deze bepalingen zullen pas per 2023 ingaan voor bestaande contracten.

Conclusie

Iedere ondernemer die als franchisenemer een winkel drijft krijgt te maken met de nieuwe franchisewet. De wet is geschreven om franchisenemers te beschermen in alle fases van de franchiserelatie, maar de grootste bescherming gaat eigenlijk pas uit van artikelen die pas per 2023 gelden. Het is dus gedeeltelijk nog even geduld hebben. Dat neemt niet weg dat bij een conflict een rechter mogelijk al met een schuin oog kijkt naar de franchisewet en de achterliggende bedoelingen. De kans is dan groot dat de wet zijn schaduw vooruitwerpt.