Fusies en Overnames

Een overname is een complex proces dat meestal uit verschillende fasen bestaat.

Stap 1
Als een verkoper zijn bedrijf wil verkopen, wordt vaak eerst een informatiememorandum opgesteld. Een geïnteresseerde koper kan dan een bieding doen op het bedrijf, vaak door middel van een niet bindende bieding (non binding offer, ook wel NBO).

Stap 2
Als koper en verkoper elkaar vinden en klaar zijn voor een volgende stap, wordt er een geheimhoudingsverklaring ondertekend om gevoelige informatie te beschermen.

Stap 3
Daarna volgt een periode van onderhandelingen, waarin de prijs en de voorwaarden van de deal besproken worden.

Stap 4
Zodra de hoofdlijnen zijn vastgelegd, gaat de koper verder met de zogenaamde due diligence—een grondig onderzoek naar de financiële en juridische situatie van een onderneming.

Stap 5
Als alles in orde is, wordt de koopovereenkomst, vaak samen met andere overeenkomsten, opgesteld en getekend.

Stap 6
Dan is de tijd rijp om naar de notaris te gaan voor de levering van de aandelen.

De tijdsduur van een bedrijfsovername varieert afhankelijk van de complexiteit van de transactie. Gemiddeld kan het proces enkele maanden duren, maar voor grotere of internationale overnames kan het zelfs langer zijn. Het is altijd belangrijk om het proces zorgvuldig te doorlopen.

Een advocaat is onmisbaar bij een overname. Hij of zij helpt u niet alleen de juridische zaken te begrijpen, maar zorgt er ook voor dat alles goed en veilig verloopt. Van het opstellen van de koopovereenkomst tot het adviseren over de voorwaarden en het voeren van onderhandelingen: de advocaat is de rechterhand van de koper of verkoper, samen met eventuele andere financiële en fiscale adviseurs. Ook bij de due diligence speelt de advocaat een grote rol door te helpen mogelijke juridische risico’s te identificeren—denk aan openstaande rechtszaken of contracten die nog doorlopen. Advocaten zijn gewend om onder de tijdsdruk die vaak bij overnames speelt, scherp te blijven op elk juridisch detail. Kortom, een advocaat zorgt ervoor dat u geen onverwachte juridische problemen tegenkomt en dat u een overeenkomst sluit waar u hopelijk geen omkijken meer naar hebt.

Bij een bedrijfsovername zijn er verschillende manieren om de transactie te structureren, afhankelijk van de specifieke situatie en de wensen van de betrokken partijen. De keuze voor een bepaalde vorm van overname heeft invloed op zowel de financiële en fiscale aspecten van de transactie als op de juridische verplichtingen die ontstaan. De meest voorkomende vormen van bedrijfsovernames zijn de aandelentransactie, de activa-passiva transactie en de juridische fusie.

• Aandelentransactie: Bij een aandelentransactie koopt de koper de aandelen die verkoper bezit in het aandelenkapitaal van de onderneming van de verkoper. Dit betekent dat de koper in de voetsporen van de verkoper treedt en dus alle rechten en verplichtingen van het bedrijf overneemt, inclusief alle bestaande contracten, schulden en juridische verplichtingen.
• Activa-passiva transactie: Bij een activa-passiva transactie koopt de koper enkel specifieke activa een onderneming, zoals machines, voorraden, immateriële rechten of vastgoed, maar niet de aandelen. De koper kiest dus welke onderdelen van een onderneming hij wil overnemen. Ook de passiva (schulden en verplichtingen) worden niet automatisch overgenomen, tenzij dit expliciet wordt afgesproken. Dit type transactie biedt de koper meer controle over wat hij wel en niet overneemt, en kan fiscaal voordeliger zijn omdat hij alleen de activa zonder de bijbehorende verplichtingen overneemt.
• Juridische fusie: Bij een juridische fusie worden twee of meer ondernemingen samengevoegd tot één nieuwe onderneming. Dit kan op verschillende manieren, maar het resultaat is dat de gefuseerde ondermengen juridisch gezien ophouden te bestaan en verdergaan als één entiteit. Dit type overname wordt vaak gebruikt wanneer twee ondernemingen willen samenwerken op een meer geïntegreerde manier, waarbij zowel de activa als de passiva van de fusiepartners worden samengevoegd. Juridische fusies zijn meestal complexer dan de andere vormen van overnames, omdat ze juridische procedures en goedkeuringen van aandeelhouders of toezichthouders vereisen.

Elke vorm van overname heeft zijn eigen voordelen en nadelen, en de keuze hangt af van verschillende factoren, zoals de strategie van de koper, de financiële situatie van de onderneming, en de wensen van de betrokken partijen.

Er komt best wat papierwerk kijken bij een overname. Het begint meestal met een geheimhoudingsverklaring (NDA), zodat gevoelige informatie veilig blijft tijdens de onderhandelingen. Daarna wordt er vaak een intentieverklaring (LOI) of term sheet opgesteld, waarin de belangrijkste voorwaarden van de deal kort worden samengevat. Wanneer de koper vervolgens onderzoek doet naar een onderneming (de due diligence), worden er vaak financiële rapporten, belastingdocumenten en contracten onderzocht. Als alles in orde is, wordt de koopovereenkomst opgesteld, waarin de details van de transactie worden vastgelegd. Verder kunnen er ook nog andere documenten nodig zijn, zoals een aandeelhoudersovereenkomst, leningsovereenkomsten, arbeidscontracten, overeenkomsten over intellectuele eigendom of eventuele vergunningen, afhankelijk van de aard van de onderneming.

Een geheimhoudingsverklaring, ook wel Non Disclosure Agreement (NDA), is een document waarin beide partijen vastleggen de vertrouwelijke informatie in het kader van de overname niet met derden te delen. Dit is een belangrijk document aan het begin van het proces, want het beschermt zowel de koper als de verkoper tegen ongewenste verspreiding van gevoelige informatie. Denk bijvoorbeeld aan financiële gegevens of bedrijfsstrategieën die niet openbaar mogen worden. Het zorgt ervoor dat beide partijen veilig kunnen praten over de deal zonder zich zorgen te maken over de gevolgen van het delen van bedrijfsgeheimen.

Een intentieverklaring, ook wel Letter of Intent (LOI), is een document waarin de koper en verkoper hun bedoelingen vastleggen. De LOI biedt een duidelijk overzicht van de belangrijkste voorwaarden van de deal, zoals de prijs, de structuur en de tijdslijn. Het is een manier om ervoor te zorgen dat beide partijen op dezelfde lijn zitten voordat ze verder gaan met het due diligence onderzoek en de koopovereenkomst. Het is dus een soort handdruk op papier, waarin de grote lijnen van de overname worden vastgelegd, maar het betekent nog niet dat alles definitief is. Een belangrijk element uit de LOI is exclusiviteit: de koper wil vaak in de fase na de LOI de enige partij zijn die met de verkoper onderhandelt over de koopovereenkomst.

Due diligence is een grondig onderzoek naar een onderneming die koper wil overnemen. Het is een belangrijke fase, omdat je er als koper voor wilt zorgen dat je niet voor verrassingen komt te staan. Een koper kijkt naar alles, van de financiële situatie van een onderneming tot de juridische verplichtingen, zoals lopende contracten of mogelijke rechtszaken. Dit onderzoek helpt de koper om de waarde van een onderneming goed in te schatten en eventuele risico’s te identificeren die invloed kunnen hebben op de deal. Het is dus eigenlijk een manier om te controleren of alles klopt, zodat je niet met onvoorziene problemen te maken krijgt.

Een vrijwaring heeft betrekking op een specifiek risico dat op het moment van de overname bekend is, vaak naar aanleiding van het due diligence-onderzoek. Door middel van vrijwaringen wordt afgesproken dat dit risico bij de verkoper blijft, en de koper dus niet aansprakelijk wordt gesteld voor eventuele gevolgen. Het is eigenlijk een manier voor de verkoper om te zeggen: "Dit is iets waar jij als koper niet voor opdraait."

Een garantie, daarentegen, betreft zaken die bij de ondertekening van de overeenkomst worden verondersteld correct te zijn. De verkoper belooft hierbij dat bepaalde feiten waar zijn, zoals de financiële situatie of de juridische status van een onderneming. Vaak wordt er wel afgesproken dat de garanties worden beperkt door de bekendheid van de koper. Dit betekent dat de koper niet zomaar blind kan vertrouwen op alle garanties, maar dat de koper rekening moet houden met de informatie die hij zelf heeft verzameld. Die informatie krijgt de koper meestal door het uitvoeren van het due diligence-onderzoek en de mededelingen die de verkoper aan de koper heeft gedaan. Met andere woorden, wat de koper weet, kan invloed hebben op wat de verkoper garandeert.