Marktkoopman in brood of vis: een zwaar beroep (en dus ruime dekking)?
Harry Blok
“Het gevoel dat je wel betaalt voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, en dat je er nooit iets voor terugkrijgt”. Niet in ons geval, aldus De Amersfoortse in een filmpje met marktkoopman Brian Hunting. De werkelijkheid is genuanceerder.
Een zwaar beroep: belasting
In Nederland bestaat nog geen lijst met officiële zware beroepen. Maar in het lijstje van stratenmaker en bouwvakker hoort ook de marktkoopman thuis.
Het werken op de markt is in veel opzichten fysiek zwaar. Het zijn lange dagen, in weer en wind. Kou en regen zijn op de lange duur belastend. Om maar te zwijgen over het dagelijks 2x opbouwen/inruimen en afbreken/uitruimen van de marktkraam. Daarbij is het veel staan en lopen, tillen en reiken. Ieder zakje witte puntjes en ieder bakje kibbeling is er één. In sommige gevallen komt daarbij nog het lopen op een oneffen ondergrond.
Voorkomen is beter dan genezen?
Veel marktkooplui zijn zelfstandig ondernemer. Zij hebben geen wettelijk vangnet ingeval van ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dat is ook de reden dat veel ondernemers een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebben afgesloten. Soms al jaren geleden. Je zou denken dat de verzekeraar zich over de gezondheid van de ondernemer bekommert en uit keert naar wat zij in hun bedrijf nodig hebben. Dat is helaas meestal niet het geval.
Risico’s op arbeidsongeschiktheid in brood en vis
Bij marktkooplui zijn lage rugklachten en artrose van gewrichten belangrijke oorzaken van arbeidsongeschiktheid.
De rugklachten (hernia’s, artrose, SI-klachten enzovoorts) komen door het vele tillen, reiken, staan en lopen. De precieze oorzaak van lage rugklachten is soms moeilijk te benoemen. Zoals uit een uitspraak van 27 december 2017 blijkt, zet de verzekeraar altijd in op een onderzoek door een neuroloog. De gedachte is dan dat een neuroloog kan bepalen of er al dan niet sprake is van zenuwletsel. In deze zaak is de Rechtbank meegegaan in het voorstel van De Amersfoortse om een neuroloog te benoemen. Zoals door ons al was verwacht kon de neuroloog op zijn vakgebied geen afwijkingen of een ziektebeeld benoemen en ook geen beperkingen aannemen. Hij adviseerde de Rechtbank om een orthopedisch deskundigenbericht in te winnen.
De orthopeed geeft aan dat op de röntgenfoto’s degeneratieve veranderingen (met andere woorden: tekenen van slijtage) zichtbaar zijn die de klachten en beperkingen kunnen verklaren. De Amersfoortse heeft allerlei redenen aangevoerd om het rapport buiten beschouwing te laten. Die worden door de Rechtbank verworpen.
Bij marktkoopmannen en –vrouwen in de vis zijn vooral reumatische aandoeningen en artrose de boosdoener. Het werken met water, ijs(water) en deels bevroren producten eist op de lange duur zijn tol.
Niet zeuren, maar doorgaan / solidariteit
Het probleem met deze aandoeningen is dat zij niet van de ene op de andere dag ontstaan. Ook is het vaak moeilijk om het beestje een naam te geven. Daarvan maakt de verzekeraar gebruik om niet te hoeven uitkeren.
Daarbij komt dat veel marktkooplui in de brood en vis uit hetzelfde dorp komen. Daar staat onderlinge solidariteit binnen familie, buurt en beroepsgroep hoog in het vaandel. Bunschoten en Volendam zijn bekende voorbeelden. De meest acute problemen worden onderling opgelost. De verzekeraar profiteert van de onderlinge solidariteit.
Toch kent De Amersfoortse – zie het filmpje – het probleem dat marktkooplui vaak langer doorgaan dan voor hun gesteld en gezondheid goed is. Eigenlijk is het al (veel) te laat als mensen zich, via de tussenpersoon, daadwerkelijk arbeidsongeschikt melden. En dan is er soms eerst nog een wachttijd van 3 maanden voordat er wordt uitgekeerd! Dan denk je wel 3x na voor je je ziek meldt.
Oplossingen
Je zou denken dat de verzekeraar daarom ook preventief onderzoek wil doen en/of preventieve maatregelen wil nemen. Zoals een periodieke gezondheidscheck, een tilcursus enzovoorts. Er zijn verzekeraars die dat aanbieden. De meeste verzekeraars denkt echter eerder aan een beroep op verzwijging dan aan een betere toekomst. Het verzekeringsbedrijf is immers gebaseerd op het ontstaan van schade. Niet op het voorkomen daarvan.
Brian Hunting kreeg met zijn nekhernia een marktwagen in plaats van een uitkering. Of hij ook weer uitkering krijgt als de nekhernia opnieuw zou opspelen, vertelt het filmpje niet. De marktkooplui die al een marktwagen hebben en ook (of toch) arbeidsongeschikt worden, zijn met die oplossing niet geholpen. Tot welke investering is De Amersfoortse in hun geval bereid?
Uiteindelijk is de investering in een marktwagen een bijzaak. De verzekering dient ertoe de derving van inkomen in geval van arbeidsongeschiktheid weg te nemen. Van een marktwagen koop je geen brood en vis. Het vaststellen van de uitkering is een schaakspel. Elke zet is een keuze. U maakt het voor het eerst mee. De verzekeraar speelt het spel elke dag. Wij ook.
