Gestegen energieprijzen, maar wel dezelfde alimentatie blijven betalen?!

Alimentatie betalen maar wel bibberen van de kou, omdat de hoge energierekening niet meer kan worden betaald. Een realistisch scenario?

De rechtbank Zeeland-West-Brabant vindt van niet. Deze rechtbank kwam in een recente uitspraak van 28 november 2022 tot het oordeel dat in de draagkrachtberekening voor de alimentatie rekening gehouden moet worden met de hogere kosten. Daarnaast is deze uitspraak interessant, omdat de rechtbank beoordeelt of sprake is van bewuste afwijking van de wettelijke maatstaven.

Situatie

Partijen zijn gehuwd geweest en in 2021 gescheiden. De man betaalt een partneralimentatie van – geïndexeerd naar 2022 - € 787,18 bruto per maand. De vrouw vraagt in haar verzoekschrift om verhoging van de partneralimentatie. De reden? Wijziging van omstandigheden, waardoor de partneralimentatie volgens de vrouw niet meer voldoet aan de wettelijke maatstaven. De vrouw stelt dat de man een nieuwe baan heeft per 1 april 2022 en waarschijnlijk een passende salarisverhoging heeft gekregen. De man geeft aan dat dit inderdaad juist is. Hij heeft een nieuwe baan en een ander inkomen. Maar de man stelt: partijen zijn bij het maken van de afspraken bewust afgeweken van de wettelijke maatstaven voor partneralimentatie. Zij hebben bewust een lager bedrag afgesproken, dan uit de berekeningen naar voren kwam, zodat de man in staat zou zijn om de woning over te nemen.

Bewuste afwijking van de wettelijke maatstaven?

Bij een bewuste afwijking van de wettelijke maatstaven geldt voor wijziging van de partneralimentatie een zwaardere toets. Wijziging is alleen mogelijk, als ‘in het licht van alle bestaande omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet van de vrouw verwacht mag worden’. De rechtbank komt tot de conclusie dat er inderdaad sprake is van bewuste afwijking van de wettelijke maatstaven. De rechtbank beoordeelt het verzoek van de vrouw inhoudelijk omdat zij van mening is dat er wel sprake is van een wijziging van omstandigheden.

Hogere energieprijs meenemen in draagkrachtberekening?

Bij de berekening van de draagkracht stelt de man dat, los van zijn inkomsten en lasten, ook rekening moet worden gehouden met een bedrag van € 200 aan energielasten, nu deze enorm gestegen zijn. De vrouw stelt -niet verrassend -, dat iedereen daarmee te maken heeft en dat de man compensatie vanuit de overheid ontvangt.

Hierover stelt de rechtbank in overweging  dat het een feit van algemene bekendheid is dat de energieprijzen enorm gestegen zijn. Het voorschot van de man is gestegen van € 293 naar € 423 per maand. Daar staat tegenover dat er maatregelen zijn getroffen door de overheid. Ook is niet duidelijk wat de energieprijzen in het komende jaar zullen zijn. Toch is de rechtbank van mening dat wel te verwachten is dat het bedrag hoger zal blijven dan voorgaande jaren. En de vraag is of de overheidsmaatregelen dat (volledig) compenseren. De rechtbank acht het daarom redelijk om rekening te houden met een extra bedrag van € 150 per maand.

Oordeel rechtbank

Uit het inhoudelijke oordeel komt een hogere draagkracht, namelijk van € 1.059. In 2021 was de draagkracht € 960. Het verschil in draagkracht vergeleken met 2021 komt daarmee op € 99. De rechtbank komt dan tot het inhoudelijke oordeel: “In het licht van de verzwaarde toets, analoog aan art. 1:159 lid 3 BW, is de rechtbank van oordeel dat de financiële situatie van de man, gelet op alle omstandigheden, niet zodanig is dat ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst van de vrouw niet kan worden verwacht.” Het verzoek van de vrouw wordt dan ook afgewezen.

Conclusie

De uitspraak is om twee redenen interessant en actueel: we hebben natuurlijk allemaal te maken met hogere energieprijzen. Het feit dat deze kunnen worden meegenomen in de draagkrachtberekening, is terecht en ook logisch: het niet meenemen van fors gestegen energielasten leidt anders tot een vertekend beeld over de financiële situatie. Daarnaast wordt duidelijk hoe belangrijk goede informatievoorziening bij een mediation is. Een eventuele afwijking van de wettelijke maatstaven heeft verstrekkende gevolgen.