Geding inkoop jeugdzorg: geboden gemeentelijke tarieven te laag
Jaco van den Brink
In de jeugdzorg moeten de dubbeltjes worden omgedraaid, de laatste jaren. Dat leidt ook tot discussie over tarieven die gemeenten aan zorginstellingen bieden. Vorige week wees de Voorzieningenrechter in Den Haag hierover een vonnis: de door de betrokken gemeenten geboden tarieven waren te laag.
Inkoopprocedure
Veelal wordt de jeugdhulp door middel van een bepaalde inkoopprocedure (open systeem of aanbesteding) opgedragen aan de zorgaanbieders. Dan moeten aanbieders dus inschrijven op vooraf vastgestelde tarieven. Wanneer de procedure geen reële onderhandelingsstappen kent, maar de tarieven niet acceptabel zijn voor een aanbieder die wel wil deelnemen, is de enige manier om vóór de inschrijfdatum een kort geding te starten. Met als grondslag: de aangeboden voorwaarden en tarieven zijn niet reëel en dus in strijd met de Jeugdwet.
Dat gebeurde ook in deze procedure, aangespannen door een groot aantal jeugdzorgaanbieders tegen de GR van 10 Haaglanden-gemeenten (hierna: H10).
Open systeem
De inkoopprocedure van H10 was geen aanbesteding, maar een ‘open systeem’. Voor de normering van het geschil is dat verder niet zozeer bepalend, doordat de Jeugdwet specifiek bepaalt dat er een “goede verhouding” moet bestaan tussen prijs en verwachte prestatie.
De zorgaanbieders betoogden dat de geboden tarieven voor het nieuwe contract 2020-2024 te laag waren en niet kostendekkend. H10 voerde onder meer aan dat kostendekkendheid niet per definitie vereist is, omdat ook van zorgaanbieders verwacht mag worden dat zij waar mogelijk doelmatiger gaan werken.
Het is echter in eerste instantie wel aan de gemeenten om onderzoek te laten zien waaruit moet blijken dat de geboden tarieven voldoende moeten kunnen zijn. Gelet op de specifieke argumenten van de zorgaanbieders, was de Voorzieningenrechter hier van oordeel dat de tarieven van H10 niet reëel waren en herzien moeten worden.
Signaal
Deze uitspraak is natuurlijk mede een signaal richting het kabinet: de budgetten voor jeugdzorg schieten echt tekort. Tegelijkertijd is het ook een signaal richting gemeenten: het uitsluitend voorbereiden van een dergelijke inkoopprocedure met marktconsultaties schiet hier blijkbaar tekort. Kies dus wat vaker voor inkoopprocedures met onderhandeling, waarmee dergelijke procedures hopelijk minder snel nodig zijn.
Maar ook als samenleving moeten we ons natuurlijk de vraag stellen waarom de vraag naar jeugdzorg zo sterk toeneemt.
