Beslag op niet-opeisbare vordering, probleem of kans?

Een schuldeiser wiens vordering door de rechter is toegewezen, kan executoriaal beslag leggen op het vermogen van zijn schuldenaar. In de praktijk blijkt dat soms ingewikkeld te zijn. In deze bijdrage ga ik in op één van de problemen die een schuldeiser kan tegenkomen.

Stel dat de schuldenaar (Dirk) zijn bedrijf heeft verkocht. De koper (Dennis) heeft een deel daarvan direct betaald terwijl het resterende deel op een later moment zal worden voldaan. In principe kan de schuldeiser (Cornelis) derdenbeslag leggen onder Dennis, zodat deze het nog door hem aan Dirk verschuldigde bedrag niet langer aan Dirk mag betalen maar dat aan Cornelis moet overmaken.

Dennis heeft de reeds betaalde overnamesom echter geleend bij de bank. En de bank heeft bedongen dat Dennis de resterende koopsom pas aan Dirk mag betalen zodra de door de bank aan Dennis verstrekte geldlening is afgelost. Uiteraard is zo’n achterstelling pas geldig als ook Dirk daarmee akkoord gaat. Bij verkoop van een onderneming komt het regelmatig voor dat alle partijen instemmen met de afspraak dat eerst de bank zal worden terugbetaald en dat de vorige eigenaar daarna pas aan de beurt is.

Verklaring derdenbeslag

Buitenstaanders zijn meestal niet precies op de hoogte van dergelijke afspraken. Die komen pas aan  het licht nadat via de deurwaarder beslag is gelegd.

Als in bovenstaand geval op verzoek van Cornelis derdenbeslag onder Dennis wordt gelegd ten laste van Dirk, verstrekt de deurwaarder aan Dennis een formulier waarop deze dient in te vullen welk bedrag hij aan Dirk verschuldigd is. Dennis zal niet alleen het bedrag vermelden maar hij zal ook aangeven dat deze vordering nog niet opeisbaar is. Hij mag de vordering van Dirk immers pas betalen nadat de hele geldlening van de bank is afgelost. Cornelis heeft dus beslag gelegd op een niet-opeisbare vordering.

Probleem... 

Voor Cornelis is dat inderdaad een probleem. Cornelis kan deze vordering op dit moment niet incasseren bij Dennis. Hij heeft als beslaglegger niet meer rechten dan Dirk en hij zal dus moeten afwachten tot Dennis zijn schuld aan de bank heeft afgelost.

Gelukkig heeft de wetgever een oplossing bedacht voor het geval het derdenbeslag betrekking heeft op een niet opeisbare vordering. In dat geval hoeft de beslaglegger niet af te wachten totdat de vordering opeisbaar wordt, maar hij kan het vorderingsrecht zelf in beslag nemen en dat executoriaal verkopen tegen de contante waarden.

...of kans?

In de hiervoor beschreven situatie komt dat erop neer dat Cornelis het vorderingsrecht van Dirk (bestaande uit de niet opeisbare vordering op Dennis) in beslag neemt en dat vorderingsrecht zal verkopen. De koper van dat vorderingsrecht kan de vordering niet direct incasseren maar zal moeten wachten totdat Dennis zijn geldlening aan de bank heeft terugbetaald. Daarna kan de koper de volledige vordering van Dirk op Dennis incasseren.

De executoriale koper neemt daarbij een fors risico. Hij weet immers nog niet of en wanneer Dennis zijn schuld aan de bank zal terugbetalen. Daarom kan hij voor een relatief laag bedrag een forse vordering kopen. De beslaglegger is overigens ook gerechtigd om als koper op te treden.

Stel dat Cornelis een vordering van € 25.000 heeft op Dirk, terwijl Dirk een vordering van € 100.000 heeft op Dennis. Als Cornelis zelf de achtergestelde vordering van Dirk op Dennis koopt, kan hij ooit bij Dennis de volledige vordering van € 100.000 incasseren. Op die manier kan een probleem worden omgezet in een kans.

Ons kantoor behandelt veel bijzondere beslagen. Voor advies of rechtshulp kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Ook investeerders kunnen contact met ons opnemen als zij willen optreden als executoriale koper van een niet opeisbare vordering of een ander bijzonder beslagobject.