Thuiswerken tijdens de tweede golf: moeten of mogen, en wat zijn mijn rechten?

De teneur van de recente persconferentie was dat de coronamaatregelen voor in ieder geval drie weken weer werden aangescherpt. Ook benadrukte Rutte 'Werk thuis tenzij het echt niet anders kan'; thuiswerken is dus opnieuw de norm.

Afgelopen maandag 28 september 2020 gaven Mark Rutte en Hugo de Jonge een vervroegde persconferentie. De teneur van de persconferentie was dat de coronamaatregelen voor in ieder geval drie weken weer werden aangescherpt. Ook benadrukte Rutte 'Werk thuis tenzij het echt niet anders kan'; thuiswerken is dus opnieuw de norm. Verder zijn bedrijfsuitjes, vergaderingen en teambuildingsessies min of meer verboden. Het bleef echter onduidelijk of het ging om een vrijblijvende oproep, of een advies waar ook consequenties aan verbonden waren.

Handhaving thuiswerken

Op de website van Rijksoverheid staat dat de werklocatie gesloten kan worden voor 14 dagen als er toch een besmetting plaatsvindt. De vraag is echter wanneer de overheid dan precies tot sluiting van de werklocatie over kan gaan. Het antwoord daarop vond ik – na een kleine zoektocht – op een andere websitepagina van Rijksoverheid.

Of de werklocatie gesloten kan worden hangt af van de uitkomst van het bron- en contactonderzoek van de GGD. Met andere woorden: zijn er coronabesmettingen die via de werklocatie zijn ontstaan? Dan wijst dit er mogelijk op dat de verplichte coronamaatregelen (o.a. anderhalve meter afstand) onvoldoende worden nageleefd op de werklocatie. Om die reden kan de werklocatie inderdaad gesloten worden. Dit betekent daarmee dat handhavers niet zomaar mogen controleren of er wel voldoende thuis wordt gewerkt en dat op grond daarvan tot sluiting van de werklocatie mag worden overgegaan.

Dat neemt echter niet weg dat de oproep niet vrijblijvend is. Het uitgangspunt blijft immers thuiswerken, tenzij dat onmogelijk is. Het is dan ook verstandig om als werkgever én ook als werknemer op de hoogte te zijn van de rechten en plichten die gelden voor het thuiswerken.

Rechten en plichten bij thuiswerken

Daarbij geldt allereerst dat een werknemer op grond van de Wet Flexibel Werken onder bepaalde voorwaarden mogen verzoeken om een thuis te werken. Als werkgever moet u dit verzoek dan serieus beoordelen. Het thuiswerken is dus geen recht van de werknemer, maar kan dat in sommige gevallen wel worden. Daarnaast is de werkgever verantwoordelijk voor de inrichting van de thuiswerkplek van de werknemer. De normen die volgen uit de Arbowet- en regelgeving gelden dus ook voor de inrichting van de thuiswerkplek.

Uiteraard heeft de werkgever het recht om controle uit te voeren op de thuiswerkplek van de werknemer. Het gaat dan niet alleen om een ergonomische controle, maar bijvoorbeeld ook om een veiligheidscontrole. Die laatste controle is vooral relevant voor de vraag of de veiligheid van bedrijfsgegevens voldoende wordt gewaarborgd en of de privacyregelgeving wordt nageleefd. Onder welke voorwaarden de controle mag plaatsvinden, hangt vooral af van wat de werkgever daarover met de werknemer afspreekt. Het is dus van belang om goede afspraken te maken over het thuiswerken en op welke veilige wijze de werknemer dient te werken.

Ook als de werkgever het belangrijk vindt om het werk of de productiviteit van de werknemer te controleren, dan is het verstandig om daarover heldere afspraken te maken in een thuiswerkovereenkomst. Over een dergelijke controle moet de werknemer bovendien doorgaans voorafgaand worden geïnformeerd.

Duidelijke afspraken

Kortom: De werkgever is juridisch verantwoordelijk voor de inrichting van de thuiswerkplek van de werknemer. Daarom kan het voor de werkgever belangrijk zijn dat hij de thuiswerkplek van de werknemer onder omstandigheden kan controleren. Nu veel werknemers weer vaker thuis zullen gaan werken, is het dus relevant om hierover duidelijke afspraken te maken. Op die manier kan de werkgever ook daadwerkelijk controle blijven uitvoeren over de werknemer, terwijl de werknemer weet wat van hem wordt verwacht en wat hij van de werkgever mag verwachten.

Op grond hiervan weten hoe u concreet afspraken kunt maken over thuiswerken, en welke mogelijkheden en risico’s er zijn? Download het Whitepaper dat door de arbeidsrechtspecialisten van BVD advocaten is opgesteld.