Stiekem samenwonen dubbel afgestraft
Anje Slootweg
Bij een echtscheiding wordt vaak gediscussieerd over de partneralimentatie, de bijdrage die de meest verdienende partner moet betalen in de kosten van de minstverdienende partner, gedurende maximaal twaalf jaar. In de wet is bepaald dat de partneralimentatie definitief stopt als degene die de partneralimentatie ontvangt, gaat samenwonen of trouwen. Of iemand is hertrouwd, is in de regel wel duidelijk. Of wordt samengewoond, is vaak veel lastiger vast te stellen. Er is dan ook een stroom van rechtspraak over de vraag of de verplichting tot betaling van partneralimentatie al dan niet is geëindigd.
Stel dat je als man die maandelijks partneralimentatie moet betalen, op een gegeven moment het vermoeden krijgt dat je ex-vrouw samenwoont. Je vraagt haar ernaar, maar ze ontkent, of ze reageert niet. Wat dan te doen? Je kunt een verzoekschrift bij de rechtbank indienen en verzoeken om beëindiging van de verplichting tot betaling, maar dan ligt het wel op jouw weg om te bewijzen dat je ex-vrouw samenwoont. En die bewijslevering is niet eenvoudig.
Recherchebureau, flinke onderzoekskosten
Het Hof Arnhem had in september 2017 te oordelen over een dergelijk geval. De man die een procedure was gestart, betaalde maandelijks een partneralimentatie van € 255 bruto per maand. Hij was ervan overtuigd dat zijn vrouw inmiddels samenwoonde en dat zij dus geen recht meer had op deze bijdrage. Op zijn vraag per e-mail of ze samenwoonde, reageerde ze niet. Uiteindelijk besloot deze man een particulier onderzoeks- en bedrijfsrecherchebureau opdracht te geven om een rechercheonderzoek in te stellen naar de vrouw om vast te stellen of zij samenwoonde. De kosten van dit onderzoek bedroegen bijna ruim € 9.000. De man nam hiermee een behoorlijk risico. Als er niets uit het onderzoek zou blijken, zou hij ruim € 9.000 armer zijn en zou hij gewoon moeten doorbetalen. Het kan niet anders, of deze man was behoorlijk zeker van zijn zaak.
Kennelijk waren de uitkomsten van het onderzoek volkomen duidelijk, want tijdens de zitting erkende de vrouw uiteindelijk met zoveel woorden dat zij samenwoonde. Daarmee stond vast dat de verplichting tot betaling van partneralimentatie definitief stopte. De man wilde daarnaast echter dat de vrouw de kosten van het door hem uitgevoerde onderzoek ter hoogte van ruim € 9.000 volledig vergoedde. Dat wilde de vrouw niet.
‘Dubbele redelijkheidstoets’
Voor de beoordeling van de vraag of de vrouw deze kosten zou moeten vergoeden, geldt op grond van de wet de ‘dubbele redelijkheidstoets’: zowel het inschakelen van het onderzoeksbureau als de daardoor gemaakte kosten moeten redelijk zijn. De vrouw in deze casus betwistte niet dat het inschakelen van een bureau redelijk was, maar ze was van mening dat de kosten onnodig hoog waren. Het Hof is dit echter niet met haar eens. Op grond van de wet gelden strikte criteria op basis waarvan wordt beoordeeld of iemand die recht heeft op partneralimentatie samenwoont. Dat betekent dat een grondig onderzoek nodig is om vast te stellen of aan die strenge eisen is voldaan. Het recherchebureau heeft gebruik gemaakt van drie onderzoeksmiddelen, te weten observatie, digitaal onderzoek en onderzoek op locatie. Allemaal gebruikelijke onderzoeksmiddelen die de ndige tijd vergen. Het Hof is van mening dat de 50 uren observatie en 10 uren onderzoek op locatie niet buitensporig veel zijn. De observaties zijn een belangrijk deel van het onderzoek geweest en het doen daarvan is nu eenmaal een arbeidsintensieve aangelegenheid. Hetzelfde geldt voor de onderzoeken op twee verschillende locaties.
De vrouw heeft bovendien niet kunnen aangeven op de zitting wat volgens haar wél een redelijk bedrag zou zijn voor het onderzoek. Het Hof is kort samengevat van mening dat aan de dubbele redelijkheidstoets is voldaan: het inschakelen van het bureau was redelijk en de hoogte van de gemaakte kosten eveneens. Dit betekent dat de vrouw niet alleen haar recht op partneralimentatie kwijt is, maar ook nog eens ruim € 9.000 aan onderzoekskosten aan de man moet vergoeden.
Liever open kaart spelen
Deze uitspraak staat niet op zichzelf. Als in een rechercheonderzoek komt vast te staan dat gelogen is over het samenwonen, zal degene die alimentatie ontvangt veelal met de kosten worden geconfronteerd. Het gaat dan vrijwel altijd om forse bedragen. Nog afgezien van de ethische kant van de zaak, doet de alimentatiegerechtigde er dan ook goed aan om maar gewoon open kaart te spelen!
Deze column is geplaatst in de Barneveldse Krant.
