Smartengeldbedragen in de lift

De laatste jaren ontstaan steeds meer bedenkingen over de lage smartengeldbedragen. Rechters hebben een grote vrijheid om de bedragen vast te stellen en hebben in 2014 in een aantal uitspraken door laten schemeren dat zij de huidige bedragen aan de lage kant vinden.

Zo ook in het arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 5 augustus 2014 (ECLI:NL:GHARL:2014:6223). Na een medische fout tijdens een behandeling in het Antonius Ziekenhuis in Sneek heeft een vrouw oogletsel opgelopen. Als gevolg hiervan is haar zicht sterk afgenomen, terwijl bij een adequaat optreden van de arts zij nauwelijks beperkingen zou hebben ondervonden. Hierbij speelt tevens het reeds verminderde zicht aan haar andere oog een grote rol.

Haar werk als verpleegkundige kan ze onder de huidige omstandigheden niet meer uitoefenen. Daarnaast kan ze slechts lezen door het gebruik van een loep, is ze beperkt in het gebruik van de computer en mag ze niet meer autorijden. Haar dagelijks leven is hiermee volgens het hof duurzaam nadelig beïnvloedt.

Naast vergoeding voor het verlies van inkomen en ander materiële schadeposten, wijst het hof smartengeld toe. Bij de vaststelling van de hoogte hiervan, kijkt het hof naar eerdere uitspraken. Zo moet de hoogte van het smartengeld naar billijkheid worden vastgesteld, rekening houdende met alle omstandigheden van het geval. In het bijzonder dient daarbij aandacht geschonken te worden aan de aard en de ernst van het letsel en de gevolgen daarvan voor de benadeelde. Tevens dient bij vaststelling van de hoogte van dit bedrag aansluiting te worden gezocht bij eerdere uitspraken van Nederlandse rechters die in vergelijkbare gevallen zijn toegekend en dient rekening gehouden te worden met geldontwaarding.

Het hof merkt op dat de loterijprijzen als uitdrukking van de waarde van geluk fors zijn gestegen, terwijl de smartengeldbedragen als uitdrukking van de waarde van pech gelijk zijn gebleven.

Tot zover is de aanpak van het hof gelijk aan andere gevallen. Maar het hof voegt daaraan nog een overweging toe en refereert aan de discussie in de praktijk en in de literatuur omtrent de lage smartengeldbedragen die in Nederland worden uitgekeerd. Zo overweegt het hof dat de discussie zich afspeelt over het feit dat smartengeldbedragen in de ons omringende landen beduidend hoger zijn, de inflatiecorrectie achterblijft en door onder meer de invoering van de euro de gevoelswaarde van geld is veranderd. Het hof merkt op dat de loterijprijzen als uitdrukking van de waarde van geluk fors zijn gestegen, terwijl de smartengeldbedragen als uitdrukking van de waarde van pech gelijk zijn gebleven. Vervolgens concludeert het hof dat het in de rede ligt dat in de toekomst veelal hogere smartengeldbedragen zullen worden vastgesteld dan in het verleden het geval was.

Of in deze zaak al een hoger smartengeldbedrag is toegewezen vanwege de eerder genoemde veranderende omstandigheden, is zeer de vraag. Het Hof merkt namelijk op dat een aanpassing van de hoogte van het smartengeld eerder aan de orde is in een recente schadezaak dan, zoals hier (2006), in een zaak waarin de schade is ontstaan voordat de desbetreffende maatschappelijke opvattingen zijn veranderd en de ontwikkelingen in het buitenland zich hebben voorgedaan.

De discussie over de hoogte van smartengeldbedragen werpt inmiddels zijn vruchten af. Na twee eerdere uitspraken dit jaar waarbij rechters veronderstelden dat de huidige smartengeldbedragen te laag zijn, lijken steeds meer rechters gevoelig voor de in de literatuur en praktijk aangevoerde argumenten. Langzamerhand zullen naar verwachting de smartengeldbedragen dan ook stijgen.

Heeft u te maken gekregen met letselschade? Stel tijdig de schadeveroorzaker aansprakelijk om verjaring te voorkomen. Naast smartengeld kan de schade bestaan uit bijvoorbeeld het verlies van arbeidsvermogen, economische kwetsbaarheid of hulp in de huishouding. Ook al lijkt de schade op het eerste gezicht niet groot, als u er niet tijdig bij bent, kunnen bij gewijzigde omstandigheden de gevolgen voor de toekomst groot zijn.