Scheiden zonder rechter?

Al geruime tijd speelt de vraag of het mogelijk zou moeten zijn om te scheiden zonder rechter. Eind 2014 is het Wetsvoorstel scheiden zonder rechter ingediend. Dit wetsvoorstel wil het mogelijk maken voor echtparen die geen (minderjarige) kinderen hebben om zonder tussenkomst van de rechter te scheiden. Echtparen kunnen zich - als dit wetsvoorstel wordt aangenomen - samen wenden tot de ambtenaar van de burgerlijke stand met het verzoek te willen scheiden. Vervolgens moeten zij twee weken wachten, waarna zij ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand de echtscheiding kunnen laten vaststellen. Hiervoor is niet vereist dat de gevolgen van hun echtscheiding hebben geregeld en vastgelegd in een overeenkomst.

Dit voorstel heeft tot op heden weinig positieve reacties opgeleverd. Vreemd alleen al is dat de staatssecretaris erkent dat het regelen van de gevolgen van een echtscheiding juridisch complex is en juridische begeleiding behoeft, maar anderzijds er toch niet voor kiest om bijvoorbeeld verplicht te maken dat partijen een overeenkomst opstellen voor echtscheiding. Echtgenoten worden dus niet behoed voor de valkuilen in het scheidingsproces.

Daarnaast zijn er de nodige procesrechtelijke problemen. Als het echtgenoten na de scheiding niet lukt om tot afspraken te komen, kunnen zij hun geschillen niet in één procedure (als nevenvoorziening) door een scheidingsrechter laten beslechten, maar moeten zij hun geschillen in aparte procedures aan de rechter voorleggen.

Eerder oordeelde de Raad van State negatief over dit wetsvoorstel. Onlangs hebben alle fracties zich uitgelaten over het wetsvoorstel. Vrijwel alle fracties zijn - terecht - kritisch en hebben grote twijfels of het wenselijk is dat echtparen zonder dat zij de gevolgen van hun echtscheiding hebben geregeld, kunnen scheiden.