Jezelf aansprakelijk stellen: kan dat?
Jan Willem van Dommelen
Anna gaat met haar 6-jarige dochter Sylvia op bezoek bij Erik en zijn 5-jarige zoon Frans, op de boerderij van Erik. Bij de boerderij hoort een weiland met daarin twee paarden. Na het avondeten vragen Sylvia en Frans of zij de paarden samen een appel mogen gaan voeren. Dat mag, maar Anna en Erik zeggen wel duidelijk dat Sylvia en Frans voor het hek moeten blijven staan en niet het weiland in mogen lopen. Sylvia gaat toch het weiland in. Daarbij wordt zij door een van de paarden getrapt en loopt ze ernstig letsel op.
Tekort geschoten
Anna start een procedure. In de eerste plaats stelt zij Erik aansprakelijk, omdat het paard dat Sylvia heeft getrapt volgens haar van Erik was. Die vordering wordt (om - voor deze column - onbelangrijke redenen) afgewezen. In de tweede plaats stelt Anna zichzelf aansprakelijk: zij stelt, namens Sylvia, dat zij als moeder tekort is geschoten in het houden van toezicht op de veiligheid van haar dochter.
De Rechtbank stelt voorop dat ouders een behoorlijke vrijheid hebben om zelf te bepalen welke risico’s voor hun kinderen nog aanvaardbaar zijn. Als een kind een risico neemt en daarbij letsel oploopt, zijn de ouders dus niet zonder meer aansprakelijk. Dat zijn ze in principe alleen als hun keuze onredelijk was, dus als het risico zo groot was dat een redelijk handelend ouder het kind geen toestemming had mogen geven om dit risico te nemen.
Domme dingen
Aan die eis is volgens de Rechtbank in dit geval voldaan. Paarden zijn immers grote en zware dieren, waarvan het gedrag soms onvoorspelbaar is. Ze kunnen daarom voor kleine kinderen bijzonder gevaarlijk zijn. Tegelijkertijd beseffen kleine kinderen dat gevaar vaak onvoldoende en kunnen ze daarom domme dingen doen (zoals het weiland inlopen, zelfs als dat verboden is). Anna had moeten begrijpen dat zij een fors risico nam door twee kleine kinderen naar het weiland te laten gaan en zij had daarom voorzorgsmaatregelen moeten nemen. Zij heeft er niet voor gekozen om (bijvoorbeeld) mee te gaan naar het weiland, maar heeft alleen maar gewaarschuwd. Dat is niet voldoende, omdat het risico dat een klein kind, als ze eenmaal bij de paarden staat, die waarschuwing in de wind slaat te groot is.
Financieel aansprakelijk
Anna is dus aansprakelijk voor de schade van Sylvia. Het belang daarvan is vooral financieel: Anna heeft een aansprakelijkheidsverzekering bij Achmea en omdat Anna aansprakelijk is, dient Achmea de schade van Sylvia te vergoeden.
Deze uitspraak maakt duidelijk dat ouders soms aansprakelijk kunnen zijn tegenover hun minderjarige kinderen én dat zij er in dat geval voor kunnen kiezen om (namens hun kind) zichzelf aansprakelijk te stellen. In de gevallen waarin de ouders verzekerd zijn en er geen andere aansprakelijke partij kan worden aangewezen, kan dat een goede oplossing zijn om alsnog vergoeding van de schade te krijgen.
