Hoe berekent de rechter alimentatie? Deel 2: de draagkracht
In het vorige blog werd ingegaan op het begrip behoefte. Dit is voor de rechter een belangrijk begrip om te bepalen op welk bedrag aan alimentatie een kind of een echtgenoot recht heeft. Bij kinderalimentatie wordt de behoefte gebaseerd op het netto gezinsinkomen van beide ouders tijdens het huwelijk.
Vervolgens komt het tweede begrip om de hoek kijken, namelijk de draagkracht. Dit begrip gaat over de vraag of de alimentatieplichtige ook de financiële mogelijkheden heeft om geheel of gedeeltelijk in de behoefte van het kind, de kinderen of de ex-partner te kunnen voorzien. Het kan zijn dat dit niet het geval is, bijvoorbeeld omdat de alimentatieplichtige werkloos is geraakt of hoge vaste lasten heeft. Maar met welke lasten houdt de rechter dan precies rekening? Dat zien we in dit blog.
Voordat de rechter een beslissing neemt over het alimentatieverzoek dienen partijen hun financiële gegevens aan de rechtbank te overleggen. Dit betekent dat de rechter afschrift ontvangt van maandelijkse inkomsten en uitgaven van de procederende partijen. Wanneer de behoefte is vastgesteld zal de rechter op basis van de financiële gegevens die de partijen hebben toegestuurd en de opmerkingen die hierover op de zitting zijn gemaakt met behulp van een alimentatierekenprogramma de draagkracht uitrekenen. De advocatuur hanteert dit soort programma’s ook.
Bij het bepalen van de inkomsten zal de rechtbank zich baseren op recente loonstroken en jaaropgaven van de partijen in loondienst en op recente jaarstukken bij ondernemers. Hieruit vloeit een netto besteedbaar inkomen. Van dit inkomen worden bepaalde lasten afgetrokken, waaronder een vast minimumbedrag waarvan de alimentatieplichtige(n) zelf mag leven. Dit noemen we de Bijstandsnorm (op dit moment € 936,-). Daar bovenop houdt de rechter bij het berekenen van kinderalimentatie veelal slechts rekening met woonlasten, premie ziektekosten, huwelijkse schulden en (indien van toepassing) omgangskosten. Dit omdat het betalen van kinderalimentatie in Nederland grote prioriteit geniet. Bij partneralimentatie kan de rechter rekening houden met andere lasten zoals herinrichtingskosten of advocaatkosten. Het moet gaan om relevante lasten. Uw advocaat heeft hierin een rol door de rechter er van te overtuigen dat bepaalde lasten wel (of juist niet) moeten worden meegenomen.
De bijstandsnorm en de andere relevante lasten die de rechter meeneemt worden samen het draagkrachtloos inkomen genoemd. Dit is dus het deel van het inkomen dat geen draagkracht oplevert. Pas wanneer het inkomen van de alimentatieplichtige dit draagkrachtloos inkomen overstijgt is er positieve draagkrachtruimte voor alimentatie en moet de alimentatieplichtige ook daadwerkelijk betalen. Het betalen van kinderalimentatie heeft daarbij voor de rechter voorrang boven het betalen van partneralimentatie.
Het berekenen van alimentatie is maatwerk maar wordt ook bepaald door bepaalde aannames, keuzes en de financiële situatie van het moment. Wat door de rechter op moment A wordt vastgesteld kan een maand later (moment B) al weer anders zijn. Het is goed om u dat te realiseren. Uw advocaat kan u bijvoorbeeld adviseren in hoeverre u een wijziging van de opgelegde alimentatie kan verzoeken bij de rechtbank.
