Energie besparen: blijk van goede wil of overheidsverplichting?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen kan op heel veel manieren. Een daarvan is bewust omgaan met energie en waar mogelijk energie besparen. U kunt zich profileren door te laten zien dat duurzaamheid een belangrijk thema is voor u. Voor sommige ondernemers is energie besparen echter geen keuze, maar een wettelijke verplichting. Lang niet iedere ondernemer is zich daarvan bewust. Daarom leg ik uit voor wie de verplichting geldt en wat die inhoudt.

Het Activiteitenbesluit Milieubeheer geeft voor het gros van de ondernemingen de algemene regel dat nadelige gevolgen van de activiteiten moeten worden beperkt door een doelmatig gebruik van energie. Dat is een tamelijk vage verplichting.

Type A-of Type B-inrichting

Concreter is de verplichting voor degenen met een Type A-inrichting (lichte milieubelastende activiteiten) of een Type B-inrichting (meldplichtige bedrijven)  om alle energiebesparende maatregelen te nemen die een terugverdientijd van vijf jaar of minder hebben. Deze verplichting geldt voor bijvoorbeeld crèches, peuterspeelzalen, serviceflats, kantoren, kerken, scholen en verpleeghuizen (Type A), maar ook voor garagebedrijven, metaalbewerkende bedrijven en jachthavens (Type B). Uitzondering: als het energieverbruik in een kalenderjaar kleiner is dan 50.000 kilowatt uur aan elektriciteit en kleiner is dan 25.000 kubieke meter aardgasequivalenten aan brandstoffen, hoeft niet aan de verplichting te worden voldaan.

U kunt dus worden verplicht om te investeren in (een onderzoek naar) energiebesparing, of u dat nu wilt of niet.

Voor bedrijven die jaarlijks meer dan 200.000 kWh elektriciteit verbruiken of meer dan 75.000 m³ gas verbruiken, geldt dat het bevoegd gezag een verplichting kan opleggen om een onderzoek te (laten) verrichten waaruit blijkt dat aan de verplichting wordt voldaan. Als uit het onderzoek blijkt dat niet wordt voldaan aan de verplichting om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdiencapaciteit van vijf jaar of minder te nemen, moeten de betreffende maatregelen alsnog worden genomen binnen een redelijke termijn. U kunt dus worden verplicht om te investeren in (een onderzoek naar) energiebesparing, of u dat nu wilt of niet.

Kunt u zelf de regie houden?

Ja, door de erkende maatregelen te nemen.  Middelgrote en grote verbruikers voldoen aan de energiebesparingsverplichting uit het Activiteitenbesluit als de erkende maatregelen zijn genomen. Overigens geldt voor veel maatregelen dat de onderneming geacht wordt daaraan te voldoen als sprake is van nieuwbouw vanaf een bepaald bouwjaar, of als een bepaald energielabel aanwezig is. Kenniscentrum InfoMil (onderdeel van Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) heeft voor elk type onderneming een lijst met erkende maatregelen gepubliceerd.

Wel even opletten als u een pand huurt: de vraag wie verantwoordelijk is om te voldoen aan de energiebesparingsverplichting wordt beantwoord aan de hand van uw huurcontract. Het bevoegd gezag moet dan bekijken wie op grond van het contract bevoegd is om energiebesparende maatregelen te treffen: huurder of verhuurder. In veel gevallen is hierover geen specifieke afspraak gemaakt in het huurcontract en moeten de huurder en verhuurder in overleg. Ook is het mogelijk dat de verhuurder wordt aangesproken voor de gebouwgebonden maatregelen, en de huurder voor de procesgebonden maatregelen.