Jan Willem van Dommelen
Vorige maand stonden we uitgebreid stil bij wat grote werkdruk met mensen doet. Niet zomaar een dag, maar een hele week: de ‘Week van de Werkstress. Is dat niet wat overdreven? En, is werkdruk ook niet gewoon een probleem dat vooral met je zelf te maken heeft en daarom op ook niet op het bord van een ander gelegd moet worden?
Stress op het werk
Je zou het denken. Maar stress op het werk is een veelkoppig monster. De TNO Monitor Arbeid, die de stress-thermometer bijhoudt, meldde over 2018 dat inmiddels bijna 1,3 miljoen Nederlanders burn-out klachten hebben en de kosten van werkstress gerelateerd verzuim, bijna 3 miljard euro bedragen. Kijken we terug met de TNO-cijfers, dan komen er ieder jaar 75.000 extra mensen bij die uitvallen. Het gaat dus wel ergens over. Met name jonge mensen tussen de 25 en 34 jaar blijken gevoelig en kwetsbaar voor stress te zijn.
Om stress en werkdruk te voorkomen kun je een hoop zelf doen. De bekende tips en tricks: prioriteiten stellen, grip krijgen op je email, af en toe onvindbaar zijn voor je collega’s om je te concentreren, een plan maken voor morgen en bewust en ruimer plannen.
Als je het de mensen vraagt hoe die stress op het werk ontstaat, dan heeft dat vaak te maken met hoge taakeisen of een negatieve werkomgeving. Emotionele uitputting en verminderde persoonlijke bekwaamheid zijn dan zomaar het gevolg. Je slaapt steeds slechter en komt steeds minder het huis uit. Een maandenlange ziekteperiode is dan het gevolg.
Werkgever aansprakelijk?
Steeds vaker worden werkgevers verantwoordelijk gehouden voor de burn-outschade van hun werknemer. De werknemer moet dan wel kunnen aantonen dat er sprake is van langdurige overbelasting waarvan de werkgever redelijkerwijs kon verwachten dat het tot letselschade zou leiden. Belangrijk voor het succes voor zo’n schadevergoedingsroute is dat de werknemer kan laten zien dat hij bij zijn werkgever tussentijds alarm heeft geslagen. Verder moet hij kunnen aantonen dat hij structureel overwerkte of te veel onregelmatige diensten draaide. Als hij verder kan laten zien dat hij er zelf alles aan heeft gedaan om de balans werk/privé te bewaken en geen andere privézaken oorzaak zijn van de stress, kan de aansprakelijkheid vast komen te staan.
Maar ook als je als werknemer zélf geen signalen van overbelasting afgeeft, kan de rechter vaststellen dat de werkgever zijn personeel tegen zichzelf had moeten beschermen. Er zijn nu eenmaal werknemers die eigenlijk geen nee kunnen zeggen en doorgaan totdat ze er bij neervallen. Als je dan blijvend ziek bent geworden is er goede kans dat je werkgever het gelag moet betalen omdat hij de werkdruk had moeten aanpassen aan de persoonlijkheid, de werkhouding en de mentaliteit van de medewerker.
Tenslotte. Steeds meer mensen vallen uit wegens pestgedrag op het werk. Als je dat als werkgever weet maar er niets aan doet, moet de schade van de werknemer ook betaald worden.