Afkoop partneralimentatie kan ook netto!

Als mensen uit elkaar gaan, willen ze het liefst daarna zo min mogelijk meer met elkaar te maken hebben. Helaas is dat vaak slechts beperkt mogelijk. Ex-partners zijn veelal nog samen ouders van kinderen, maar ook de maandelijks te betalen partneralimentatie blijft hen binden. Steeds meer mannen en vrouwen willen dit niet. Mannen niet omdat ze het te confronterend vinden om maandelijks een deel van hun inkomen in hun ex-vrouw te ‘investeren’. ‘Weggegooid geld’, zo hoor ik ze veelal klagen. Maar ook vrouwen worden niet gelukkig van maandelijkse alimentatiebetalingen, omdat ze altijd bang zijn dat de alimentatie niet of niet op tijd wordt betaald. Dat geeft veel stress, omdat vrouwen die recht hebben op partneralimentatie, hier vaak van afhankelijk zijn voor het betalen van hun lasten. Eenmalige afkoop van de partneralimentatie kan dan een oplossing zijn. Alleen… hoe doe je dat op een fiscaal voordelig manier?

Echtpaar De Jong – den Ouden gaat scheiden

Afkoop van de partneralimentatie kan netto, door in het jaar van scheiding als fiscale partners een gezamenlijke belastingaangifte te doen, waardoor aftrekpost en verschuldigde heffing tegen elkaar wegvallen.

Neem de situatie dat een wat ouder echtpaar uit elkaar gaat. Over een jaar of tien gaan ze met pensioen. Ik noem hem de heer De Jong en haar mevrouw Den Ouden. Tot de gemeenschap van goederen behoort een woning met een flinke overwaarde. De heer De Jong heeft een goed inkomen uit zijn eigen onderneming en mevrouw Den Ouden heeft een klein baantje in de zorg. Zij heeft behoefte aan partneralimentatie en de heer De Jong heeft ook de draagkracht om dit te betalen. Het echtpaar is bij mij in mediation en geeft al vroeg in het proces aan dat afkoop van partneralimentatie wordt gewenst. Er staat ook al een plan in de grondverf voor hoe dit zou moeten gebeuren. De overwaarde van de woning is 4 ton. Dit bedrag moet volledig naar mevrouw Den Ouden. Zij ontvangt 2 ton omdat het haar aandeel in de overwaarde is. De andere 2 ton ontvangt zij bij wijze van afkoop partneralimentatie.

Netto of bruto afkoop partneralimentatie?

Mevrouw Den Ouden geeft aan dat voor haar wel voorwaarde is dat zij de volledige 4 ton netto ontvangt. Ze wil er graag een nieuwe woning van kopen, zodat zij geen hypotheeklasten heeft op haar oude dag. De heer De Jong geeft aan dat het plan dan wat hem betreft niet doorgaat. Zijn accountant heeft hem immers verteld dat hij, om 2 ton netto te kunnen afkopen, 4 ton bruto moet betalen. Naast zijn helft van de overwaarde moet er dan nog 2 ton bij. En die heeft hij niet beschikbaar.

Fiscaal partnerschap in het jaar van scheiding biedt mogelijkheden

Ik kan dit echtpaar geruststellen. Sinds 1 januari 2012 is als gevolg van een wijziging in de Wet IB, vermoedelijk onbedoeld, een mogelijkheid ontstaan om partneralimentatie ‘netto’ af te kopen. Dit als gevolg van artikel 2.17 lid 7 Wet IB. In dit artikellid is bepaald dat een belastingplichtige die voor een deel van het kalenderjaar een partner heeft, voor de toepassing van dit artikel geacht wordt het gehele kalenderjaar die partner te hebben gehad, indien hij daarvoor samen met die partner kiest. Doordat echtgenoten nog het hele jaar waarin het verzoek tot echtscheiding is ingediend, aangifte kunnen doen alsof zij partners zijn, kan de heer De Jong niet alleen zijn eigen aftrekpost, maar ook de verschuldigde heffing aan de zijde van mevrouw Den Ouden in zijn eigen aangifte opvoeren. Hierdoor vallen aftrekpost en verschuldigde heffing tegen elkaar weg. Het eindresultaat is een netto afkoop.

Netto partneralimentatie in termijnen

De heer De Jong en mevrouw Den Ouden konden dankzij de overwaarde van de woning de volledige afkoop realiseren in het jaar van scheiding. Heel vaak heeft de alimentatieplichtige daar natuurlijk niet de financiële ruimte voor. Zelfs als de alimentatieplichtige alleen in termijnen kan betalen, terwijl een deel van de termijnen gelegen is na het jaar van scheiding, biedt artikel 2.17 lid 7 wet IB uitkomst. De alimentatiebetaler geeft de volledige afkoopsom op aan de fiscus in het jaar dat artikel 2.17 lid 7 IB nog kan worden toegepast en partijen sluiten over het deel dat de alimentatiebetaler nog verschuldigd blijft een overeenkomst van geldlening.

Wees er op tijd bij!

Uit het voorbeeld blijkt wel dat van belang is dat echtgenoten hier op tijd bij zijn. Als bijvoorbeeld in november 2016 door hun advocaat een echtscheidingsverzoek wordt ingediend, terwijl zij in januari 2017 bedenken dat zij willen afkopen, zijn ze te laat. Het jaar van scheiding is dan voorbij.

Wederzijds overleg biedt voordelen

Juist gezien het belang van een goede timing, is het wenselijk dat accountants en financieel adviseurs de mogelijkheid van netto afkoop van partneralimentatie kennen en in een vroeg stadium delen met hun klant in een echtscheidingssituatie. Wel moet een ieder zich realiseren dat deze mogelijkheid, zoals zoveel fiscale constructies in echtscheidingssituaties, alleen benut kan worden wanneer echtgenoten met elkaar in overleg zijn. In vechtscheidingen biedt deze optie nauwelijks uitkomst. Echtgenoten moeten op grond van artikel 2.17 immers ‘samen’ kiezen. En ‘samen’ is helaas soms een moeilijk begrip in echtscheidingen, ondanks de grote belangen die op het spel staan. Maar gelukkig zijn er, veelal in mediationdossiers, ook veel echtgenoten die bereid zijn om in goed overleg uit elkaar te gaan. Dat is, niet alleen voor kinderen, maar ook in financieel opzicht, vaak een groot voordeel.

>> Anje Slootweg schreef ook: Opstellen van echtscheidingsconvenant: zwijgen is zilver, spreken is goed