Leendert Krijgsman
Leendert Krijgsman
Vaak wordt de vraag gesteld hoe lang een koper garantie krijgt op de goede werking van hetgeen hij kocht: een auto, een wasmachine, enzovoort. Als de wasmachine hapert, gaat de koper op zoek naar het bij de koop ontvangen garantiebewijs. Als blijkt dat de garantietermijn nog niet verstreken is, spreekt hij vol goede moed de witgoedhandelaar aan. En als blijkt dat de garantietermijn nog niet verstreken is, doet de koper vaak niets: de garantietermijn is inmiddels verstreken. Hij kocht een kat in de zak.
In grote lijnen gaat het zo ook vaak bij de koop van een onderneming. Als een onderneming wordt verkocht, verlangt een (aspirant)koper vaak diverse garanties van de verkoper: dat alle benodigde vergunningen aanwezig zijn, dat geen claims van de Belastingdienst te verwachten zijn, dat alle debiteuren hebben betaald, enzovoort. In het koopcontract wordt vaak de clausule opgenomen dat als zich een situatie voordoet die afwijkt van de garantie, koper dit dan ‘zo spoedig mogelijk’ of ‘binnen 14 dagen’ schriftelijk moet berichten aan de verkoper. Verder wordt dan vaak afgesproken dat als de koper niet binnen de gestelde termijn in actie komt, verkoper de schade niet meer aan koper hoeft te vergoeden.
Wat veel partijen echter niet weten, is dat over ‘koop’ een wettelijke regeling bestaat. Daarin staat dat ‘de afgeleverde zaak’ (de auto, de wasmachine, maar dit kan ook een onderneming zijn) aan de overeenkomst moet beantwoorden. In de wet is uitgewerkt dat hiervan geen sprake is als de zaak niet de eigenschappen bezit die de koper mocht verwachten. Verder is in de wet opgenomen dat de koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik mogelijk zijn. Als aan de zaak eigenschappen ontbreken terwijl de koper mocht verwachten dat de ontbrekende eigenschappen aanwezig zouden zijn, is er sprake van non-conformiteit. In geval van non-conformiteit moet de koper, aldus de wettekst, ‘binnen bekwame tijd’ nadat hij het gebrek ‘heeft ontdekt of redelijkerwijs had behoren te ontdekken’, de verkoper hiervan op de hoogte stellen.
Als uw dure wasmachine drie maanden na de aankoop mankementen gaat vertonen en u weet niet of u nog een beroep kunt doen op garantie omdat u het garantiebewijs niet kunt vinden, kunt u toch naar de verkoper gaan en zeggen dat de door u gekochte wasmachine non-conform is. U mocht immers verwachten dat uw wasmachine langer dan drie maanden zou functioneren. U kunt ook naar de verkoper gaan als de verkoper maar twee maanden garantie heeft gegeven op de goede werking van de wasmachine. Weliswaar is dan de garantietermijn verstreken, maar dat neemt niet weg dat u een beroep kunt op de wettelijke regeling. U kunt aangeven dat de wasmachine niet de eigenschappen bezit die de wasmachine had behoren te hebben.
Als u een onderneming hebt gekocht en er komt - in strijd met de door de verkoper gegeven garantie - een claim van de Belastingdienst die u niet hoefde te verwachten en die u in eerste instantie ontgaat omdat uw accountant dit voor u regelt, betekent dat níet per se dat u in een discussie met de verkoper kansloos bent omdat u de verkoper van de onderneming niet direct of binnen 14 dagen hebt geïnformeerd. De wettelijke regeling kan ook bij de koop van ondernemingen van toepassing zijn en de wettelijke regeling bepaalt dat de verkoper ‘binnen bekwame tijd’ geïnformeerd moet worden. Als u dat na een maand doet, bent u volgens het contract wellicht te laat, maar volgens de wet op tijd. En dat betekent dat de koper een discussie met de verkoper op grond van de wettelijke regeling kan winnen.
Kortom, of u nu verkoper of koper bent: als u in een bepaalde situatie uw positie wilt inschatten, is het niet voldoende als u nagaat welke termijnen zijn afgesproken. Er kan een wettelijke regeling van toepassing zijn, als gevolg waarvan uw positie sterker of zwakker is dan u wellicht vermoedt.