Aandeelhouder, let op uw aandeel

Alweer enige tijd geleden, op 1 januari 2019 om precies te zijn, trad de Wet omzetting aandelen aan toonder in werking. Hoewel Nederland momenteel tussen de 1000 en 1100 naamloze vennootschappen (‘NV’s) kent, voldoet een gedeelte van de NV’s nog niet aan deze nieuwe wetgeving.

Alweer enige tijd geleden, op 1 januari 2019 om precies te zijn, trad de Wet omzetting aandelen aan toonder in werking. Hoewel Nederland momenteel tussen de 1000 en 1100 naamloze vennootschappen (‘NV’s) kent, voldoet een gedeelte van de NV’s nog niet aan deze nieuwe wetgeving. Dit kan vervelende gevolgen hebben.

Wet omzetting aandelen aan toonder

Aandelen kunnen ‘op naam’ of ‘aan toonder’ luiden. Het bestuur van de vennootschap houdt een register waarin de namen en de adressen van alle houders van aandelen op naam zijn opgenomen. Een toonderaandeel is een fysiek afgegeven aandelenbewijs dat niet op naam is gesteld. Luidt een aandeel aan toonder, dan is de vennootschap in theorie niet op de hoogte van wie er op een bepaald moment aandeelhouder is. De (rechts)persoon die het toonderaandeel aan (het bestuur van) de vennootschap kan tonen, is aandeelhouder. Met het oog op het bemoeilijken van belastingontduiking, witwassen en de financiering van terrorisme werd het door de Wet omzetting aandelen aan toonder mogelijk om alle houders van zogenaamde toonderaandelen in Europees Nederland en de BES-eilanden te identificeren.

Aandelen aan toonder kunnen momenteel alleen nog worden verhandeld via een effectenrekening aangehouden bij een intermediair, zoals een bank of een beleggingsonderneming. De effectenrekening staat op naam waardoor anonieme overdracht van toonderstukken niet meer mogelijk is. Fysieke toonderstukken die aandeelhouders zelf bewaren, zijn door de Wet omzetting aandelen aan toonder afgeschaft. Vanaf 1 januari 2020 geldt dat alle aandelen aan toonder die niet voor die datum door de vennootschap op naam zijn gesteld of in bewaring zijn gegeven aan een centraal instituut of een intermediair, van rechtswege op naam luiden.

Hier doet zich een probleem voor ten aanzien van de toonderaandelen waarvan de aandeelhouder niet bekend is. Hoe moet er met deze aandelen en de houders van deze aandelen worden omgegaan? De wet schrijft voor dat zolang een aandeelhouder van een toonderaandeel zijn aandeel niet heeft ingeleverd bij de vennootschap, hij de aan dat aandeel verbonden rechten niet kan uitoefenen. Zo komt de houder van een niet-ingeleverd toonderaandeel dus geen stemrecht toe op de algemene vergadering.

Verder geldt dat toonderaandelen die niet uiterlijk 31 december 2020 in bewaring waren gegeven bij een intermediair of het centraal instituut, of zijn ingeleverd bij de vennootschap, gratis worden verkregen door de vennootschap. De vennootschap wordt vervolgens geregistreerd als aandeelhouder in het aandeelhoudersregister. Dit houdt in dat alle nog niet ingeleverde toonderaandelen momenteel zijn omgezet in aandelen op naam en worden gehouden door de vennootschap.

Tot 1 januari 2026 hebben de houders van de voormalige toonderaandelen het recht om zich met het toonderaandeel alsnog bij de vennootschap te melden. Tegen inlevering van het toonderaandeel verkrijgt deze aandeelhouder dan een vervangend aandeel op naam van de vennootschap. Op 1 januari 2026 vervalt het recht om een vervangend aandeel op naam te krijgen.

Praktische relevantie

Het is belangrijk dat houders van toonderaandelen, maar ook bestuurders van naamloze vennootschappen op de hoogte zijn van deze voor hen zeer relevante wetswijziging. Daar waar tot 1 januari 2021 de rechten van houders van toonderaandelen waren opgeschort (bijvoorbeeld het winstrecht en het stemrecht), geldt dat de aandeelhouders van toonderaandelen die hun aandelen nog niet hebben ingeleverd, vanaf 1 januari 2021 geen aandeelhouder meer zijn, ook al hebben zij tot 1 januari 2026 nog wel een recht op een vervangend aandeel op naam tegen inlevering van het toonderaandeel.

Ook voor de besluitvorming binnen de vennootschap heeft de ‘afschaffing’ van het toonderaandeel belangrijke consequenties. Indien een ‘besluit’ van de algemene vergadering wordt genomen door houders van toonderaandelen, terwijl deze aandelen op grond van de Wet omzetting aandelen aan toonder van rechtswege zijn overgegaan op de vennootschap, is dit besluit nietig c.q. non-existent. Dit kan grote gevolgen hebben voor eventueel op grond van dit besluit uitgekeerd dividend. Uitkeringen die op grond van dit ‘dividendbesluit’ zijn betaald, zijn onverschuldigd gedaan en kunnen dus in theorie door de vennootschap worden teruggevorderd. Ook een door de algemene vergadering aan een bestuurder verleende decharge is in die omstandigheden nietig c.q. non-existent, hetgeen betekent dat de bestuurders nooit decharge is verleend. Dit heeft tot gevolg dat de bestuurder nog steeds aansprakelijk kan worden gehouden door de vennootschap voor het onbehoorlijk vervullen van zijn bestuurstaak over de jaren waarin, naar nu blijkt, geen decharge is verleend.

Conclusie

Aandeelhouders met toonderaandelen doen er goed aan om hun stukken zo snel mogelijk, maar uiterlijk 1 januari 2026, om te wisselen tegen aandelen op naam. In de tussentijd worden de aandelen gehouden door de vennootschap en kunnen houders van toonderaandelen dus geen rechten ontlenen aan hun toonderaandeel. Zij kunnen daar niet mee stemmen en hebben geen recht op dividend. Bestuurders van naamloze vennootschappen doen er ondertussen goed aan om in kaart te brengen of en zo ja, hoeveel, toonderaandelen er nog uit staan. Daarnaast zullen zij de algemene vergadering moeten wijzen op de verplichting om de statuten van de vennootschap in overeenstemming te brengen met de Wet omzetting aandelen aan toonder.

Wie

Actie

Datum