Debora Metry
Schoolverzuim is een bekend onderwerp, maar in de praktijk wordt vaak vooral gekeken naar ongeoorloofd verzuim. Geoorloofd verzuim, bijvoorbeeld door langdurige ziekte, kan echter ook leiden tot dat een leerling langere tijd buiten het onderwijs valt. Het wetsvoorstel Wet terugdringen schoolverzuim, dat momenteel in behandeling is, richt zich op beide vormen van verzuim.
Het voorstel verplicht scholen om een actief en samenhangend verzuimbeleid te voeren. Dit houdt in dat iedere vorm van verzuim, zowel geoorloofd als ongeoorloofd, geregistreerd en gecategoriseerd wordt. De verzamelde gegevens worden op geaggregeerde basis gedeeld met de gemeente, het samenwerkingsverband en het ministerie, zodat inzicht ontstaat in trends en ontwikkelingen.
Het bevoegd gezag van een school kan voortaan ook eerder melding maken van ongeoorloofd verzuim, nog voordat de wettelijke meldgrens is bereikt. Daarnaast zijn de regels voor vrijstellingen wegens psychische of lichamelijke ongeschiktheid aangepast. Hierdoor is er meer flexibiliteit in de duur van een vrijstelling, zodat een leerling niet onnodig of voor te lange tijd van onderwijs wordt uitgesloten.
In tegenstelling tot de eerdere consultatieversie is het nu niet mogelijk om individuele gegevens over geoorloofd verzuim buiten de school te delen. De bestaande verwerking van ongeoorloofd verzuim via DUO blijft behouden. Gegevens over verzuim worden uitsluitend op geaggregeerde basis verstrekt.
De wettelijke taak voor samenwerkingsverbanden bij het terugdringen van verzuim is geschrapt. Zij ontvangen nog wel geaggregeerde gegevens over verzuim en informatie over jongeren die niet staan ingeschreven en niet zijn vrijgesteld. Ook adviseren zij bij de afgifte van vrijstellingen. Wanneer ouders geen toestemming geven voor het delen van gegevens, wordt dit advies op anonieme basis uitgebracht.
Met dit wetsvoorstel verschuift de focus van een puur repressieve aanpak naar een bredere, preventieve benadering van schoolverzuim. Door ook geoorloofd verzuim structureel te monitoren, ontstaat een vollediger beeld van de oorzaken van afwezigheid. Tegelijkertijd vraagt de uitvoering om zorgvuldigheid. Scholen moeten hun registratiesystemen en interne processen inrichten zodat verzuim correct en uniform wordt vastgelegd. Een aandachtspunt is de balans tussen informatievoorziening en privacy. Het feit dat gegevens alleen nog geaggregeerd gedeeld worden, biedt waarborgen voor leerlingen en ouders, maar kan in de praktijk ook de mogelijkheden beperken om gericht maatwerk te bieden. Het is dus de vraag of de wet voldoende handvatten biedt om kwetsbare leerlingen snel in beeld te krijgen.
