Moet een werkgever een goed idee van zijn werknemer vergoeden?

Op 6 september jl. werd door het Hof Den Bosch de 1000e arbeidsrechtuitspraak van 2016 gewezen. De nieuwe Wet Werk en Zekerheid (WWZ) zou het arbeidsrecht sneller en eenvoudiger moeten maken met onder meer minder procedures, maar opmerkelijk is dat dit jaar de 1000ste uitspraak eerder valt dan voorheen gebruikelijk was onder het oude recht.

Uiteraard is dit enkele feit onvoldoende om te concluderen dat de nieuwe wet zijn doel voorbij schiet, maar de voortekenen daarvan laten zich in de praktijk wel zien. Zo blijkt uit een recent gehouden onderzoek onder arbeidsrechtadvocaten dat van de dertien doelstellingen van de WWZ er slechts twee zouden zijn behaald.

Beloning bij goed idee

Terug naar de 1000e uitspraak van dit jaar. Het is een wat merkwaardige uitspraak over een kwestie die ik nog niet eerder in een uitspraak ben tegengekomen. Het gaat om medewerkers die een (goed) idee bij de werkgever hebben ingediend en die op grond daarvan aanspraak maken op een beloning.

Het gaat om drie technische medewerkers van DAF. Twee daarvan zijn Specialist elektronische besturingen en de ander is Specialist onderhoudsmonteur. Nu is het zo dat DAF het stimuleert dat werknemers zelf met goede ideeën komen. DAF heeft daarvoor zelfs een reglement opgesteld waarin onder meer is opgenomen dat de medewerkers een beloning of aanmoedigingspremie krijgen als ze een goed idee hebben.

De genoemde medewerkers hebben op 9 december 2009 een – naar hun mening – goed idee ingediend bij de ideeënbus van DAF. Helaas denkt de werkgever er anders over en wordt het idee afgekeurd. Na verloop van tijd verandert DAF van mening en voert zij alsnog het idee van de medewerkers in. De medewerkers dienen vervolgens nog maar een keer hun idee in en dit keer wordt het wel goedgekeurd. Als dank voor het goede idee krijgen de medewerkers € 172,22 bruto per persoon als beloning uitgekeerd.

Te weinig beloond?

De drie medewerkers vinden die beloning wat aan de magere kant, mede gelet op het voordeel van DAF bij hun idee. In het reglement van DAF wordt namelijk gesproken over een maximale beloning van € 15.000,-; dat vinden de medewerkers meer recht doen aan hun idee.

In de gerechtelijke procedure die volgt stellen de medewerkers gemotiveerd dat het voordeel van DAF circa € 200.000,- op jaarbasis is. DAF betwist dat er op grond van het idee besparingen zijn geweest.

Bewijslast bij de werknemers

Het lastige voor de medewerkers is dat de bewijslast ten aanzien van de besparingen op hen rust. Dat is een moeilijke (proces)positie. Omdat DAF gemotiveerd kan onderbouwen dat het niet aannemelijk is dat er besparingen zijn geweest door het ingediende idee, hoefde DAF volgens het Hof niet op grond van haar reglement een beloning toe te kennen.

De medewerkers voeren vervolgens aan dat er ook een regeling is opgenomen in het reglement voor ideeën waarvan de besparing niet direct te berekenen is. De medewerkers vinden het niet eerlijk dat laatstgenoemde ideeën zo anders worden behandeld door de werkgever.

Ook daar gaat het Hof niet in mee. Het Hof oordeelt dat een werkgever de vrijheid heeft om ideeën te belonen en daarbij ook onderscheid te maken tussen ideeën die een berekenbare besparing opleveren en andere goede ideeën. In deze situatie heeft DAF dus als ‘goed werkgever’ gehandeld door de medewerkers een vergoeding van € 172,22 bruto per persoon toe te kennen. Er is niet in strijd gehandeld met het reglement dat DAF zelf hanteert en de vergoeding is ook niet in strijd met de normen van goed werkgeverschap.

'Bewijzen' van goed idee heel lastig

Kortom: de reden dat dit soort discussies niet snel bij een rechter komen, is dus mede gelegen in het feit dat de bewijsposities van werknemers gewoon erg lastig is. Bewijs maar eens dat een idee een (forse) besparing voor de werkgever oplevert. In de onderhavige casus hebben de medewerkers dit nog redelijk uitgebreid gedaan en toch oordeelt het Hof dat niet één op één vaststaat dat de besparing optreedt. Andere reden dat deze discussie zich niet snel voor de rechter afspeelt, is uiteraard de verhouding met werkgever die mogelijk op het spel wordt gezet.

Uit het onderhavige arrest blijkt in ieder geval duidelijk dat een werkgever niet snel tot vergoeding van goede ideeën van werknemers gehouden is. 

Deze column is ook geplaatst in de Barneveldse Krant, in de rubriek Recht om de hoek.