Familielening wordt familieruzie

Het kopen van een woning wordt voor starters steeds lastiger. Ouders zoeken daarom steeds vaker naar mogelijkheden om hun kinderen hierin terzijde te staan, door geld te schenken of te lenen voor de aankoop van een woning. Meestal gaat dit goed, een enkele keer ook niet. De rechtbank Rotterdam had in mei van dit jaar te oordelen over een situatie waarin ouders en een dochter lijnrecht tegenover waren komen te staan. Ze konden het niet eens worden over de manier waarop de dochter de lening die zij bij haar ouders had, zou moeten terugbetalen.

Rentebetaling en terugschenking

De dochter in deze zaak, laten we haar Marieke noemen, leende van haar ouders € 55.100. Er werd een rente van 8% afgesproken. Deze rente was voor Marieke voor 40% aftrekbaar van de belasting op grond van de regels voor hypotheekrenteaftrek. De overige 60% werd maandelijks terug geschonken door haar ouders. In getallen betekende dit dat Marieke elke maand € 367,33 aan haar ouders overmaakte en dat haar ouders ook elke maand € 220 aan Marieke terugstortten. De rest kreeg ze terug van de belastingdienst, zodat de lening per saldo voor haar kosteloos was. Overigens had Marieke inmiddels € 5.100 afgelost, zodat nog een schuld van € 50.000 resteerde.

Ouders stappen naar de rechtbank

Uit de uitspraak van de rechtbank wordt niet duidelijk wat er is misgegaan tussen ouders en kinderen, maar wat wél duidelijk was, is dat ouders op een goed moment hun geld terug wilden. Ze vorderden het volledige bedrag van € 50.000 ineens terug. Daarnaast stelden ze zich op het standpunt dat, voor zover ze het geldbedrag niet zouden terugkrijgen, Marieke 8% rente zou moeten blijven betalen. Omdat Marieke hun eisen niet inwilligde, stapten ze naar de rechtbank. Bij de rechtbank voerde Marieke verweer tegen hun eisen en stelde ze zelf ook een vordering in. Ze wilde dat de rechtbank zou vastleggen dat haar ouders verplicht waren om haar € 220 per maand te blijven schenken.

Terugbetaling in termijnen

De rechtbank oordeelt als volgt. In de overeenkomst staat niet dat de resterende hoofdsom van € 50.000 direct opeisbaar is op grond van de overeenkomst. Om die reden wordt de vordering van de ouders van € 50.000, per direct terug te betalen, afgewezen. De rechter is van oordeel dat wél duidelijk is dat de lening moet worden terugbetaald en veroordeelt Marieke tot aflossing van de lening met een bedrag van € 500 per maand. Wanneer ze niet op tijd betaalt, is de vordering alsnog in één keer opeisbaar. De ouders kunnen het restant bedrag dan dus alsnog in één keer van Marieke vorderen. De rente van 8% blijft Marieke verschuldigd over het restant bedrag.

Ouders moeten blijven schenken

De rechtbank beslist ook op de vordering van Marieke tot maandelijkse terugbetaling van € 220 per maand. De rechtbank stelt vast dat deze terugbetaling niet in de schriftelijke overeenkomst is vastgelegd. Echter, de ouders hebben op de zitting zelf verklaard dat het destijds de bedoeling was dat zij het bedrag dat Marieke niet van de belastingdienst terugkreeg, zouden terugbetalen, omdat ze wilden dat de lening voor Marieke kosteloos zou zijn. De rechtbank hoort hierin een mondelinge overeenkomst tussen ouders en Marieke waar Marieke haar ouders aan kan houden. De rechtbank verklaart daarom voor recht dat de ouders elke maand 60% van de door Marieke verschuldigde rente aan haar terug dienen te betalen, tot het moment dat de geleende hoofdsom volledig zal zijn afgelost.

Ruzie over geld

Ruzie over geld binnen één familie of gezin komt helaas regelmatig voor. Bij een lening tussen ouders en kinderen wordt dit niet heel vaak gezien, maar als het gaat om een lening in de bredere familiekring (broer leent aan zus, tante leent aan neef, etc.) is dat risico best groot. Het is dan van belang goed te overwegen of men wel geld wil uitlenen en aan wie. Wanneer er daadwerkelijk geld wordt uitgeleend, moeten de afspraken over rente, aflossing en uiterste terugbetaaltermijn zorgvuldig en juridisch waterdicht worden vastgelegd.