Bezitters van dieren: aansprakelijk of claimgerechtigd (deel 2)?

In mijn vorige blog schreef ik over de fietser die letselschade opliep na een aanrijding met een kat. Het betrof een zwerfkat die door een gezin verzorgd werd, maar die niet van het gezin was. De rechter oordeelde daarom dat geen van de gezinsleden gehouden was de schade van de fietser te vergoeden ex art. 6:179 BW.

Een belangrijke vraag die in verband met het bezit van dieren onlangs werd voorgelegd aan onze hoogste rechter, is of bezitters elkaar onderling aansprakelijk kunnen stellen voor schade die hen door hun eigen dieren is toegebracht. Daarover gaat deze blog.

Hangmatjurisprudentie en dieren

Het echtpaar MacDonald-Van Biezen exploiteerde gezamenlijk een manege. De taken, waaronder het geven van paardrijlessen aan kinderen en volwassenen, waren duidelijk verdeeld, en de winstdeling was op 40% ten gunste van de vrouw en 60% ten gunste van de man gesteld. Tijdens het geven van een paardrijles door de vrouw sloeg het lespaard Imagine op hol en liep haar omver. De vrouw liep letsel op aan haar dijbeenspieren en rechterheup, ten gevolge waarvan zij haar taken binnen het bedrijf nog maar beperkt kon uitvoeren. Zij stelde haar echtgenoot als mede-eigenaar van het paard aansprakelijk op basis van art. 6:179 BW, dit tegen de achtergrond van het op 8 oktober 2010 (NJ 2011/465) gewezen Hangmatarrest.

De Hoge Raad oordeelde in laatstgenoemd arrest dat een medebezitter van een gebrekkige opstal (ook) aansprakelijk is voor de schade die de andere medebezitter lijdt door het gebrekkige opstal, vanzelfsprekend uitsluitend naar rato van zijn aandeel in het bezit. Het ging in die zaak om de situatie waarin een vrouw een hangmat bevestigde tussen een gemetselde zuil en het hek van de achtertuin. De zuil begaf het en viel over de vrouw heen, met ernstig letsel ten gevolge. De vrouw hield haar echtgenoot aansprakelijk als medebezitter van de gebrekkige opstal. De Hoge Raad ging hierin mee.

Hangmatarrest niet van toepassing bij letsel door dieren

Mevrouw MacDonald-Van Biezen stelde dat deze uitspraak ook moest worden toegepast op de risicoaansprakelijkheid voor dieren ex art. 6:179 BW. De Hoge Raad oordeelt op 29 januari 2016 (NJ 2016/173) echter anders. Het Hangmatarrest kan niet worden toegepast in 6:179 BW-situaties.

De Hoge Raad overweegt daartoe dat een verborgen gebrek aan een opstal niet kan worden aangemerkt als een voor een potentieel slachtoffer bekend risico. Ook medebezitters van een opstal zullen vaak niet bekend zijn met de risico’s die het opstal met zich meebrengt. Dit is geheel anders bij het houden van dieren: men houdt een dier meestal in verband met economisch nut of eigen genoegen en schept daarmee voor anderen een gevaar in verband met de onberekenbare krachten die de eigen energie van het dier als levend wezen oplevert. Van de medebezitter van een dier kan worden gezegd dat hij ook voor zichzelf een gevaar in het leven heeft geroepen waarvan hij wordt geacht zich bewust te zijn. Dat laatste maakt dat het voor de hand ligt dat iemand daarvoor een adequate (ongevallen)verzekering afsluit, voor het geval het gevaar zich daadwerkelijk verwezenlijkt.

De Hoge Raad neemt bij dit alles ook het praktische argument in overweging dat het aantal claims in verband met aansprakelijkheid voor dieren veel hoger zal liggen dan in verband met aansprakelijkheid voor opstallen. Wanneer het Hangmatarrest zou kunnen worden toegepast op aansprakelijkheid voor dieren, zou dat gevolgen hebben voor de verzekerbaarheid en verzekeringspremies.

Samenvattend: wie is aansprakelijk bij letselchade door dieren?

In Nederland geldt een risico-aansprakelijkheid voor dieren. De aansprakelijkheid is echter niet onbeperkt; het antwoord op de vraag wie de bezitter van een dier is, is voor beantwoording van de aansprakelijkheidsvraag van groot belang. Voordat u iemand aansprakelijk kunt stellen voor (letsel)schade die een dier bij u heeft aangericht, dient duidelijk te zijn wie de bezitter van het dier is. Ook de vraag of u zelf als (mede)bezitter van het dier kan worden aangemerkt, is relevant voor de vraag of uw schade op basis van art. 6:179 BW kan worden vergoed.

Heeft een dier bij u schade aangericht? Neem dan contact op met de sectie letselschade van ons kantoor (0318 53 17 84). Ook met andere vragen over letselschade, aansprakelijkheid en verzekeringsrecht kunt u bij ons terecht.