Kan een informatie- en consultatieverplichting aan gescheiden ouders worden opgelegd?

In de ideale situatie is het zo dat ouders elkaar na de scheiding blijven informeren en raadplegen over belangrijke zaken die hun kinderen betreffen. De wet legt deze plicht ook op aan ouders.

In de ideale situatie is het zo dat ouders elkaar na de scheiding blijven informeren en raadplegen over belangrijke zaken die hun kinderen betreffen. De wet legt deze plicht ook op aan ouders. In de praktijk loopt het helaas maar al te vaak zo dat een ouder tekort schiet in de informatievoorziening richting de andere ouder en die ouder vaak niet meer weet wat er in het leven van de kinderen speelt. Het geniet de voorkeur dat ouders in dat geval met elkaar om tafel gaan zitten om dit probleem te bespreken en goede afspraken te maken. Wat zijn de juridische mogelijkheden als dat niet lukt? Kan er een informatie- of consultatieverplichting worden opgelegd? Welke mogelijkheden er zijn en hoe hiermee in de rechtspraak wordt omgegaan wordt aan de hand van een aantal uitspraken duidelijk gemaakt.  

Maandelijkse informatie- en consultatieplicht

In de eerste casus bij het hof, wilde vader een informatie- en consultatieverplichting laten vaststellen waarbij moeder hem wekelijks moest informeren over wat de kinderen dagelijks meemaakten. Het hof wijst een informatie- en consultatieregeling toe, maar vindt het verzoek van vader hierin te ver voeren. Het klopt dat moeder de verplichting heeft om te informeren, maar een frequentie van 1 keer per maand wordt voldoende geacht. Hierin speelde mee dat uit de stukken niet bleek dat vader niet meer betrokken was bij de levens van de minderjarigen. Sterker nog, er was juist aangetoond dat moeder hem uitgebreid op de hoogte stelde. Een informatie- en consultatieregeling waarbij moeder 1 keer per maand informeert over de ontwikkeling en het welzijn van de kinderen wordt in deze situatie passend geacht. 

Enkel een informatieregeling

Voor de rechtbank Amsterdam speelde een erg ingewikkelde kwestie, waarbij een informatieregeling werd verzocht in een geval waarin sprake was geweest van huiselijk geweld. De kinderen waren ook getuige geweest van dit huiselijk geweld en woonden momenteel op een geheim adres met moeder. De situatie was dusdanig onveilig dat werd geconcludeerd dat vader geen omgang kon hebben met de kinderen en het eenhoofdig gezag aan moeder werd toegewezen. Toch werd wel rekening gehouden met het recht van vader op informatie. Er werd een informatieregeling vastgesteld, waarbij moeder 1 keer per drie maanden vader moest informeren over belangrijke zaken met betrekking  tot de kinderen. Een verplichting om vader te raadplegen werd gezien de onveilige situatie echter niet passend geacht en daarom afgewezen.

Afdwingen van informatieverplichting

In een derde geval voor het hof ging het over een geval waarin er al een informatieregeling was vastgesteld, die volgens vader niet volledig werd nagekomen door moeder. Vader verzocht daarom in een spoedprocedure om moeder een dwangsom op te leggen indien zij zich hier in de toekomst wederom niet aan zou houden. Dit verzoek werd afgewezen. De informatieverplichting die moeder was opgelegd bestond eruit dat zij vader eenmaal per kwartaal informatie moest verstrekken over de schoolprestaties, gezondheid, doktersbezoeken, medische behandelingen, medicijngebruik, hobby’s en activiteiten van de kinderen. Het hof vond dat moeder hier voldoende aan had voldaan. Waar zij hier niet aan had voldaan, gold dat vader ook zelf toegang had tot de gevraagde informatie, waaronder informatie over school. Het speelde ook mee dat moeder ter zitting had toegezegd meer inhoudelijke aan vader te verstrekken, hetgeen door de rechter voldoende werd geacht om het verzoek van vader af te wijzen.

Het onderliggende probleem

Het is via de rechter dus mogelijk om een informatie- en consultatieverplichting op te laten leggen. De rechter zal hierbij een informatie – en consultatieregeling vaststellen die passend is in de gegeven omstandigheden. Een verzoek zal dus niet zomaar worden toegewezen, maar er wordt op maat beslist. In gevallen waarin er een informatie- en consultatieregeling is vastgesteld, kan dit eventueel met dwangsommen worden afgedwongen.

In bepaalde gevallen kan een opgelegde regeling om te informeren en te raadplegen helpen om bewustzijn te creëren bij de ouder die structureel weigert informatie aan de andere ouder te verstrekken of die ouder te betrekken bij belangrijke beslissingen. Tegelijkertijd is het bij het merendeel van de gevallen de vraag of de informatie –consultatieregeling een middel is dat helpt. Vaak zal het in dit soort gevallen zo zijn dat er sprake is van dieper liggend communicatieprobleem tussen ouders waar omwille van de kinderen aan moet worden gewerkt. Totdat ouders hieraan werken – en ook worden aangemoedigd dit te doen – zal het echte probleem vaak dus niet verholpen worden.