Afspraak is afspraak?
Natasja Barské-Gelling
Over de inhoud van huwelijkse voorwaarden is al vaak geprocedeerd. Vaak leidt de inhoud van de huwelijkse voorwaarden tot discussie bij het beëindigen van een huwelijk. Partijen hebben zich vaak niet goed gerealiseerd wat de huwelijkse voorwaarden inhielden dan wel zijn hier achteraf niet blij mee. De vraag is dan hoe de tekst van de huwelijkse voorwaarden precies uitgelegd moet worden.
Huwelijkse voorwaarden in de praktijk
Over het algemeen geldt dat aan de inhoud van de huwelijkse voorwaarden niet getornd kan worden. Oftewel: afspraak is afspraak. De rechter beoordeeld hooguit wat partijen nu precies bedoeld hebben met de gemaakte afspraken. Of die afspraken aan het einde van het huwelijk al dan niet redelijk uitpakken, speelt echter vaak geen rol. Zeer recent heeft het Hof echter een uitspraak gedaan, waarin de redelijkheid en billijkheid wel degelijk een rol speelden. Wat was er aan de hand?
Partijen zijn op huwelijkse voorwaarden met elkaar gehuwd. In artikel 12 van de huwelijkse voorwaarden stond ‘de echtgenoten zijn verplicht de toename of afname van hun vermogen, voor zover deze een gevolg is van waardeverandering van de echtelijke woning (…) welke toebehoort aan een van de echtgenoten of aan beiden bij helfte te delen’.
Waardevermindering woning
In dit geval was er sprake van een aanzienlijke waardevermindering van de woning, als gevolg waarvan de vrouw een bedrag van € 87.500,- aan de man zou moeten betalen. De vrouw was hier – vanuit haar gezien begrijpelijk – niet blij mee. Zij zocht argumenten om onder deze betalingsverplichting uit te komen. Als eerste voerde zij aan dat zij niet goed voorgelicht was door de notaris. In de eerste conceptversie van de huwelijkse voorwaarden stond namelijk een andere bepaling, een zogeheten verrekenbeding. Dit verrekenbeding was in een latere versie geschrapt. Zij stelde hier niet goed over geïnformeerd te zijn. Dit is door het Hof gepasseerd. Het Hof gaat ervan uit dat de notaris partijen goed heeft voorgelicht en dat er dus geen reden is om de huwelijkse voorwaarden geheel of ten dele buiten toepassing te laten op grond van een wilsgebrek.
Uitzonderingen op huwelijkse voorwaarden?
Desondanks hoeft de vrouw uiteindelijk het genoemde bedrag van € 87.500,- niet te betalen. Als reden voerde het Hof het volgende aan. Tijdens het huwelijk is het privévermogen van de man aanzienlijk toegenomen. De vrouw kon daar conform de huwelijkse voorwaarden geen aanspraak op maken. Gelet daarop acht het Hof het dan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar wanneer de vrouw (ter zake de woning) € 87.500,- aan de man zou moeten betalen. Als extra argument gold nog dat de man het uitsluitend genot en gebruik van de woning heeft. Om deze reden hoeft de vrouw dus uiteindelijk toch niets aan de man te betalen.
Conclusie: De hoofdregel is dat de inhoud van de huwelijkse voorwaarden doorslaggevend is. Afspraak is afspraak. Hier zijn echter altijd uitzonderingen op mogelijk. Het is mogelijk dat hier op grond van de redelijkheid en billijkheid van wordt afgeweken.
Deze blog is geschreven voor de kwartaalnieuwsbrief 'Echtscheiding & Ondernemers'. Mr. Natasja Barské-Gelling is advocaat familierecht en mediator. Ze treedt veelvuldig op voor ondernemers die in echtscheiding verwikkeld zijn.
