Aannemer geen ontwerper; ook niet als lid van ontwerp-/bouwteam

De bemoeienis van aanneemster bij de uitwerking van het definitief ontwerp en de wijzigingen daarop naar aanleiding van de adviezen van de adviseur hielden verband met  de uitvoering van het werk. Daarmee werd zij geen ontwerper _[1]

Op 20 maart jl. deed de Raad van Arbitrage tamelijk uitgebreid uitspraak in een geschil over gebreken aan gevelmetselwerk van een achterover hellende gevel. Bij het project waren diverse partijen betrokken: een geveladviseur, een hoofdconstructeur, een projectmanager, de aannemer en de opdrachtgever zelf. Een en ander werd in bouwteam gerealiseerd.

Een keur aan rechtsvragen voor de RvA

De vraag was: wie draagt verantwoordelijkheid  voor bepaalde fouten? Was er sprake van een ontwerpfout van de adviseur of werd er onvoldoende toezicht en controle gehouden door de hoofdconstructeur of projectmanager? Is de aannemer bij de uitvoering van het werk in de fout gegaan of was er sprake van ‘eigen schuld’. Deze en soortgelijke vragen kwamen in het geschil aan de orde. Ik beperk mij tot de positie van de aannemer in dit geschil.

Gebreken aan gevelmetselwerk achterover hellende gevel

Aanleiding van het geschilt betreft een gebouw waarvan de gevels enkele graden achterover hellen. De gevelopbouw bestaat uit 80 mm dikke sandwichpanelen die tegen de achteroverhellende stalen kolommen zijn gemonteerd. De panelen zijn bekleed met EPDM-folie, zodat een waterdichte laag ontstaat. Tegen de EPDM is een dikke mat van Nophadrain aangelegd waartegen een bakstenen buitenbekleding is aangebracht. Het metselwerk is verbonden met de panelen via op het EPDM-folie geplakte spouwankers.

Positie aannemer - bouwteam

Op de Aannemingsovereenkomst zijn de UAV 1989 van toepassing verklaard. In de Aannemingsovereenkomst is verder bepaald dat de aannemer deelneemt in het ontwerp-/bouwteam. Dat team is volgens de Aannemingsovereenkomst een samenwerkingsverband waarin de deelnemers, met behoud van ieders zelfstandigheid en verantwoordelijkheid, samenwerken aan de voorbereiding van het project. De verantwoordelijkheid van de aannemer betreft 'de uitwerking binnen de overeengekomen aanneemsom'. In de Coordinatieovereenkomst wordt aanneemster aangeduid als ‘uitvoerende partij'.

Verwijt opdrachtgever

De opdrachtgever verwijt de aannemer als lid van het ontwerp-/bouwteam verantwoordelijk te zijn voor de ontwerpfouten. Opdrachtgever voerde al onderbouwing aan dat de aannemer de uitwerking van het ontwerp verzorgd had. Ook zou de aannemer wijzigingen op het ontwerp hebben uitgewerkt. Daarnaast beschikte de aannemer over de berekeningen van de gevelconstructie en had zij dus onjuistheden moeten opmerken. Tenslotte heeft de aannemer een alternatief product voorgesteld ter vervanging van een niet-leverbaar paneel.

Aannemer niet verantwoordelijk voor ontwerpfouten

De RvA heeft geoordeeld dat enkel en alleen het lidmaatschap van het ontwerp-/bouwteam van de aannemer nog geen ontwerper maakt met verantwoordelijkheid voor het ontwerp. De bemoeienis van de aannemer betrof de uitwerking van het ontwerp en hield dus verband met de uitvoering van het werk. Hetzelfde betrof de bemoeienis van de aannemer bij de uitwerking van de wijzigingen die door de adviseur werden aangeraden. De beschikking over berekeningen maakt niet dat op de aannemer de verplichting rustte om deze te controleren. Ook het aandragen van een alternatief – tenslotte – maakt van de aannemer nog geen partij met verantwoordelijkheid voor het ontwerp.

Kortom, de RvA heeft de scheidslijn tussen ontwerp en uitvoering in tact gehouden. Daar waar sprake is van uitwerking van het definitief ontwerp, is dat in dit geval gedaan in verband met de uitvoering van het werk. Dat betekent dat u als aannemer niet zonder meer als uitvoerende partij ontwerpverantwoordelijkheid verkrijgt.

_{^{[1] RvA 20 maart 2018, no. 35.313 (r.o. 49)}}